تبارشناسی اخلاق در تراز مولای متقیان (ع)

هدف از این جستار، آسیب‌شناسی اخلاق و رفتار اهل ایمان در نسبت با کلام معصوم و ترسیم گفتمانی است برگرفته از کلام مولای متقیان (ع) که جهت زیستن در دنیا وضع شده است. در این راه به روش تحلیلی-استنباطی، دنیا به عنوان میدان عمل، قرآن به مثابه چراغ هدایت و ولیّ معصوم در مقام تراز و میزان عمل در زندگی معرفی شده است. نسبت انسان‌ها با این منظومه، متناسب با مرتبت وجودی آن‌ها خواهد بود که ذیل عنوان «مراتب انسان» مورد بحث قرار گرفت. حدیث ثقلین و مجموعه روایاتی که امر ولایت، حدیث یا مقامات حضرات معصومین (ع) را صعب و مستصعب می‌دانست نیز به کمک گرفته شد تا این نتیجه حاصل آید که تخلق انسان‌ها به اخلاق معیار، منوط به رعایت تقوا و تمسک آن‌ها به کسی است که قول و فعل و تقریراش میزان و معیار است و او کسی جز ولیّ معصوم نیست. مانع انسان‌ها در رسیدن به این آرمان، دنیازدگی، پیروی از هوی و هوس، رضایت به دنیا و اطمینان نسبت به آن معرفی شده و راه برون‌رفت از آن، اعراض و انقطاع از دنیا و تلاش در جهت ارتقاء وجود و نزدیک شدن به جایگاه اصحاب یمین و مقربان درگاه الهی بر مبنای شیوه‌نامه‌ای است که مولای متقیان (ع) مطرح فرموده‌اند.