نگاهی متفاوت به اهمیت بخش «کتاب المهدی» در سنن ابوداوود سجستانی

احادیث مهدی و احادیث خلفای دوازده گانه (اثنا عشر) سرنوشت متفاوتی در تاریخ حدیث داشته اند. با وجود آنکه هر دو به شدت در مبانی تشیع و حقانیت این مذهب نقش اساسی دارند؛ اما بیشتر به وسیله اهل سنت نقل و حفظ شده و توده شیعیان کمتر از آن خبر داشته اند. تحلیل این دو روایت در کنار هم بیانگر آن است که دوازدهمین امام و خلیفه پیامبر (ص) از نظرها غایب خواهد شد و بعد از ظهور جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد و این همان عقیده شیعه امامیه است. این مقاله در صدد بیان اهمیت و نقش ابوداوود سجستانی است که هر دو دسته این روایات را زمانی که هنوز غیبت صغرا به پایان نرسیده و بسیاری از شیعیان در حیرت و سرگردانیٍ نبودن امام خود به سر می برند، در بخش «کتاب المهدی» سنن خود آورده است. نتیجه به دست آمده نشان می دهد، ابوداوود با آوردن این دو دسته از روایات ذیل یک باب و یک عنوان، به طور غیر مستقیم نشان داده که این دو روایت با یکدیگر مرتبط است و مهدی همان آخرین خلیفه از خلفای دوازده گانه است که غایب خواهد شد. در همین راستا محدثین شیعه در دوران غیبت صغرا و پس از آن، با مجاهدت همه جانبه خود و با جمع آوری و تدوین احادیثی که همان عقیده شیعه امامیه را تبیین می نمود، جامعه شیعیان را از حیرت و سرگردانی رها ساختند. در نتیجه می بایست نقش مهمی به ابوداوود هر چند ناخواسته در رفع تحیر شیعیان در سالهای پایانی قرن سوم بدهیم.