محدّثان بست نیشابور و مشایخ نیشابوری ابن حبّان بستی سجستانی

یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها و مراکز حدیث پژوهی در جهان اسلام، بخصوص در زمینه حدیث اهل سنت، حوزه دیثی نیشابور است که فراز شکوفایی و رونق آن از قرن سوم تا پایان قرن ششم بوده است. از برجسته‌ترین ویژگی‌های این حوزه، فزونی کم‌نظیر روات و محدثان آن، نگارش برخی از با ارزش‌ترین مجموعه‌های گران‌سنگ حدیثی در حوزه حدیث اهل سنت، مانند صحیح بخاری و مسلم و... است. عوامل گوناگونی مانند وجود آموزشگاه‌ها متعدد و عظیم دینی، وجود کتابخانه‌های غنی، آب‌وهوای درخور، گستردگی و آبادانی، گام نهادن امام رضا (ع) به آن، نگاه ویژه حاکمان و فرمانداران به این شهر، مایه شکوفایی حوزه حدیثی نیشابور شده است. دراین‌بین، بسیاری از محدثان مناطق مختلف سجستان بزرگ از جمله «بست» در آن رویش و بالندگی یافته‌اند. ابن حبّان بستی، نمونه ای از آن است. از سویی یکی از مناطق حدیثی نیشابور در مقطع تاریخی فوق الذکز، منطقه «بشت/ بست» است که در جنوب نیشابور کنونی قرار می گیرد. از این رهگذر گاه اختلاطی بین محدثان بست نیشابور و بست سجستان، اتفاق افتاده است. در این مقاله به محدثان بست نیشابور اشاره می شود و در ادامه به ابن حبان، بزرگ محدّث و ذوالفنون بست سجستان، پرداخته می شود که از مشایخ بزرگ مدرسه نیشابور تحمل حدیث کرده است.