سیر حدیث ‏پژوهی در سجستان از ورود اسلام تا سده ‏های میانی

با توجه به اهمیت حدیث ‏پژوهی و حدیث ‏شناسی در اسلام و همچنین جایگاه سرزمین سیستان در تاریخ اسلام و علوم اسلامی، پژوهش حاضر به شیوه‏ی توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‏ ای که با ابزار فیش‏ برداری گردآوری شده ‏اند، به بررسی سیر حدیث‏ پژوهی در سجستان از زمان ورود اسلام به این سرزمین تا سده‏های میانی پرداخته و یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که این روند با ورود اسلام و توسط دانشمندان و مبلغان اسلامی که به منطقه‏ی سجستان مهاجرت کرده بودند، آغاز شده و تا سده‏ی چهارم هجری، سیر صعودی داشته است که برجسته‏ترین حدیث‏پژوهان سجستانی ابوداود (صاحب سنن)، عثمان بن سعید دارمی، ابوحاتم بستی، خطابی بستی، آبُری و بسیاری دیگر بوده ‏اند. لیکن از سده‏ی پنجم هجری به بعد، حوزه‏ی حدیث‏ پژوهش در منطقه‏ ی سجستان، رو به افول نهاده و در سده‏ی هفتم به طور کلی، سلسله‏ ی حدیث ‏پژوهی و حدیث‏ شناسی از این منطقه رخت بربسته است. نتایج نشان می‏دهد که علت این امر، انتقال مرکزیت حدیث ‏پژوهی از شرق به غرب، بویژه اندلس در سده ‏های میانی اسلامی و دوم، اغنای منطقه ‏ی سجستان از علم حدیث و توجه بیشتر دانشمندان و اندیشمندان این سامان به دیگر علوم اسلامی بوده است.