رویکرد قرآنی علامه طباطبائی درباب معنابخشی مرگ

در یک نگاه کلی، مقولۀ مرگ که یکی از جلوه‌های شرور طبیعی است، هم می‌تواند به زندگی انسان معنا ببخشد و هم می‌تواند توجیهی برای بی‌معنایی زندگی باشد. در این راستا، نقش دین و خداباوری بشر در ترسیم هر یک از این نگرش‌ها غیر قابل انکار است؛ چرا که، عطف توجه به خالق و اعتقاد به او، نقش مهمی در فهم صحیح حقیقت حیات و موت دارد که با در نظر گرفتن موت به‌عنوان روزنه‌ای به حیات اخروی، ضرورت تامل در ارزش حیات دنیوی را در پی داشته و مآلاً سبب رویکردی معناگرایانه از مرگ می‌شود. علاوه بر این، در قرآن کریم آیات بسیاری با مضامین مرگ‌اندیشی و تامل در آخرت و راه‌های دستیابی به حیات طیبه با هدف رسیدن به سعادت اخروی دیده می‌شود که بر مبنای آن می‌توان چنین نتیجه گرفت که هر قدر حیات دنیوی انسان پربارتر و با هدفی متعالی‌تر و در مسیر صحیح‌تری باشد، طبعاً و تبعاً از حیات اخروی برتری برخوردار خواهد بود. علامه طباطبائی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مفسرین قرآن در زمانه ما، به‌طور مفصل، به تحلیل دقیق آیات مربوط به دو بحث مرگ‌اندیشی و حیات طیبه و بررسی رابطۀ میان آن دو پرداخته است. از سوی دیگر، با مطالعۀ آرای علامه درمی‌یابیم که مقصود او از معنای زندگی، هدف زندگی است. به این صورت که با بهره‌گیری از صفت حکیم بودن خداوند، هدف‌مند بودن جهان آفرینش و در نتیجه معناداری زندگی را اثبات می‌کند. همچنین، توجه کم‌نظیر علامه به ارزش حیات طیبه، منجر به فهم معنابخشی انگارۀ مرگ نیز خواهد شد. بنابر آنچه ذکر شد، این مقاله در صدد است تا با بررسی آرای فلسفی علامه طباطبائی، با روش توصیفی تحلیلی و رویکردی قرآنی، کارکرد معنابخشانه مرگ را بررسی کند.