میان رشته‌ای بودن مسئلۀ شر: بررسی موردی مسئلۀ شرّ از منظر الهیات و اخلاق محیط‌زیست با نگاهی صدرایی

هر چند در نگاه اول مسئلۀ شرّ مسئله‌ای در فضای فلسفۀ دین به نظر می‌آید، اما در واقع، مسئله‌ای میان‌رشته‌ای است که از منظرهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. به‌عنوان مثال، در دورۀ معاصر، افرادی همچون لری راسموسن ، بیرد کلیکا ، سلی مک‌فِیگ ، و جان کاب مسئلۀ شرّ را از منظر الهیات و اخلاق محیط‌زیست مورد توجه قرار داده‌ و به مفاهیمی همچون به‌هم‌پیوستگی و وابستگی متقابل موجودات طبیعی، عدالت زیست محیطی و تقدس زمین اشاره کرده‌اند. صدمات انسان به هر بخش از محیط‌زیست، شروری هستند که به دلیل به‌هم‌پیوستگی و وابستگی متقابل موجودات طبیعی، کل عالم را در بر خواهند گرفت. از سوی دیگر، کشورهای توسعه‌یافته، بیش‌ترین تخریب و لذا بیش‌ترین شررسانی را نسبت به طبیعت دارند. اما آثار این شرور، دامن کشورهای ضعیف را می‌گیرد و عدالت محیط‌زیستی مخدوش می‌شود. تقدس زمین، با نظر به ارتباط طبیعت با خداوند، مسئولیت دینی-اخلاقی انسان را در قبال طبیعت گوشزد می‌کند. نظریه وحدت وجود، پایگاهی قوی را برای تولید مفاهیم ذکر شده فراهم می‌آورد و می‌توان از مفاهیمی همچون درهم‌تنیدگی موجودات (اعم از طبیعت و انسان)، تقدس عالم (به دلیل تجلی الهی بودن)، تکامل موجودات طبیعی (با توجه به بازگشت موجودات به خداوند)، و نظایر آن سخن گفت. این مفاهیم ظرفیت‌های مختلف تبیینی و توصیه‌ای دارند. با نگاهی الهیاتی می‌توان گفت که تخریب محیط زیست، شری اخلاقی است که توسط انسان به‌عنوان فرد، یا گروهی اجتماعی یا یک دولت ایجادشده و به‌نوبۀ خود شروری طبیعی را ایجاد می‌کند. لذا به‌نظر می‌رسد ادبیات تولید شده در این حیطه، ظرفیت پاسخ‌گویی به بخشی از شرور طبیعی را به‌عنوان آثار شرور اخلاقی واجد است.