>
Fa
  |  
Ar
  |  
En
شر چیست؟ چگونه مصداقهای آن را تشخیص دهیم؟
نویسنده
آیتاللهی حمیدرضا
منبع
دوازدهمين همايش بينالمللي فلسفۀ دين معاصر – مسئلۀ شر در انديشۀ جديد و اسلامي - 1403 - دوره : 12 - دوازدهمین همایش بینالمللی فلسفۀ دین معاصر – مسئلۀ شر در اندیشۀ جدید و اسلامی - کد همایش: 03240-56889 - صفحه:0 -0
چکیده
مسئلۀ شرّ در قالب یک قیاس بیان میشود که از دو مقدمه تشکیل شده است: کبرای این قیاس معمولاً به این صورت است «خدایی که قادر مطلق، دانای مطلق و خیرخواه مطلق است نباید اجازه دهد شرور باشند.» صغرای این قیاس یک واقعیت است، به این صورت که: «شروری موجود است.» در این مقاله در نظر است صغرای این قیاس تحلیل گردد. سوال این است یک چیز باید چگونه باشد تا به آن عنوان شرّ داده شود. یعنی مصادیق شرور بر چه مبنایی شرور نامیده شده است. شرور طبیعی و شرور اخلاقی بر اساس «ناملایمات» قضاوت میشوند؛ یعنی عواملی باعث میشوند یک روال ثابت و طبیعی زندگی افراد، مسیرش را منحرف کند. زلزله، سیل، سرطان، جنگ، قتل، دزدی از اینگونه هستند. مرگ باید سختترین این گونه شرور باشد. این قضاوتها نه تنها برای مشکلات پیشآمده برای خود ما، بلکه برای کسانی که همانند ما هستند نیز انجام میشود. هرچه موجودی همانندتر با ما باشد، این قضاوتها دربارۀ او جدیتر میشود. اما وقتی تعداد قضاوتهای ما دربارۀ اموری که ابتدا آنها را شرّ میدانستیم، ولی بعداً با بررسی وسیعتر آنها را خیر دانستیم زیاد و زیادتر میشود شکاکیت فراگیرتر به سراغ ما میآید و به هرگونه قضاوتمان در اینکه شرّ است شک میکنیم. اما اگر بگوییم آنچه میتوانیم قضاوت درست داشته باشیم، آن است که از منظر من آنچه برای خود من مانع ادامۀ روند طبیعی زندگی من بشود برای من شرّ است. این شرّ با شرور قبلی فرق میکند و قضاوت من دربارۀ شرّ بودنش برای من درست است. نوع دیگری از قضاوت دربارۀ شرّ بودن یک چیز برای هر فرد (و نه برای مجموعههای عالم) وجود دارد که میتوانیم آن را شرّ بدانیم و آن وقتی است که هر فرد به کاستیهایی که نسبت به دیگر همنوعانش دارد اشاره کند: مثل نابینایی برای یک انسان. در این مقاله نشان خواهیم داد که شرّ بودن نوع اول کاملاً مشکوک است و لذا دربارۀ آن باید سکوت کرد. دربارۀ شرور نوع دوم به توقع نابهجای هر فرد از عدم تغییر در نعمتهایش اشاره خواهیم کرد و در نوع سوم به لوازم حدود وجودی افراد و مقایسۀ نابهجای هر فرد و ناممکن بودن تغییر هویتهای وجودی هر فرد تاکید خواهیم نمود.
کلیدواژه
مسئلۀ شرّ، قضاوت، حدود وجودی، شرور اخلاقی
آدرس
, iran
پست الکترونیکی
hamidayat@gmail.com
Authors
Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved