مغالطه در حکمِ شرّی اخلاقی

اگر «مغالطه» را به «خطا در مقامِ استدلال» و «شرّ اخلاقی» را به «وارد ساختنِ زیانِ غیرِلازم به خود و/یا دیگری» تعبیر کنیم، می‌توان گفت که هنگامی که کسی در مقامِ استدلال خطا می‌کند یا به خطا دچار می‌شود، با وارد ساختنِ مدّعایی کاذب و/یا دلیلی ضعیف به ذهنِ دیگری هم به خودش و هم به دیگری زیانِ غیرِلازم وارد می‌سازد. آن زیانِ غیرِلازم این است که شخص با مغالطه در مقامِ استدلال هم دیگری را از فهمِ حقیقتی و کسبِ معرفتی و هم خودش را از کشفِ/تقرّب به حقیقتی و کسبِ معرفتی محروم می‌سازد. حال، اگر فهمِ/کشفِ حقیقت و کسبِ معرفت را، از حیثِ اخلاقی، دارای «ارزشِ ذاتی» بدانیم، ضرورتِ پرهیز از مغالطه به‌عنوانِ شری اخلاقی دوچندان می‌شود، چرا که شخص با مغالطه در مقامِ استدلال، با ممانعت از رسیدن/نزدیک شدن به دو «مطلوبِ ذاتی» - یعنی، حقیقت و معرفت - هم به خودش و هم به دیگری زیانِ غیرِلازم وارد می‌سازد و، از این طریق، خودش و دیگری را از تحصیلِ دو خیرِ/کمالِ اخلاقی محروم می‌سازد. بدین‌ترتیب، می‌توان گفت که مغالطه در مقامِ استدلال، بی‌شک، متضمّنِ وارد ساختنِ زیانِ غیرِلازم به خود و دیگری است و، از این حیث، بی‌شک، مصداقِ «شرّ اخلاقی» است. در این مقاله خواهم کوشید تا با رویکردی تحلیلی نشان دهم که با توجّه به اینکه «منطق، در واقع، اخلاقِ تفکّر و استدلال است»، چگونه مغالطه که، بر حسبِ ظاهر، خطایی منطقی و معرفتی است، در واقع، نوعی شرّ اخلاقی است.