الگوی روند تنشی در گسل‌ شمال البرز از دوران دستگاهی (سال1900)

در این پژوهش سعی بر این است نحوه‌ی افزایش تنش تکتونیکی در گسل فعال شمال البرز بعد از هر زلزله تخمین زده شود و بر این اساس همچنین بتوان حدود تنش کنونی در گسل را تخمین زد. این گسل در منطقه شمال کوه‌های البرز با طول حدود 400 کیلومتر از گسل‌های فعال با زلزله های مهیب در استان مازندران (ایران) در مختصات طولی 54.25-50 و عرضی 37.15- 36 می‌باشد. اطلاعات جمع‌آوری شده از سال 1900 تا می 2024 بیانگر این است که 11 زلزله در این مدت با بزرگی 5 و بیشتر در این مختصات رخ داده است.میانگین زمانی تقریبی هر رخداد و نیز شیب گسل و عمق کانونی مربوط به هر زلزله محاسبه شده است. با استفاده از دوایر موهر تنش اصلی (σ_1)، فشار مایع، تنش برشی و نرمال و تنش کولمب اولیه و نهایی برای هر یک از زلزله‌ها قابل محاسبه می‌باشد. طی ساز و کاری قابل اطمینان تنش‌هایی که به صورت تدریجی از زمان اخرین زلزله تجمیع یافته محاسبه می‌شود و با توجه به تنش کولمب اولیه و نهایی و اختلاف زمان میانگین، روند افزایش تنش نسبت به زمان به صورت رابطه خطی چندجمله‌ای برازش شده است که نمودار این روند افزایشی رسم شده است. این نمودار تطابق خوبی با نمودار تئوری گسیختگی کولمب دارد. با توجه به این نمودار و زمان سپری شده از آخرین زلزله می‌توان وضعیت تقریبی فعلی تنش در گسل و حتی محدوده زمانی خطر آفرینی آنرا تخمین زد.