بررسی آلودگی هوا راه های اصلی تهران به مازندران با استفاده از سنجش از دور

آلودگی هوا تاثیرات قابل توجهی بر سلامت انسان‌ها و پایداری اکوسیستم‌ها دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی سطح آلودگی هوا در مسیرهای اصلی ارتباطی بین تهران و مازندران، شامل جاده‌های چالوس، هراز و فیروزکوه انجام شد. به دلیل عدم وجود ایستگاه‌های سنجش آلودگی در این جاده‌ها، داده‌های مربوط به آلودگی هوا از ایستگاه‌های نزدیک‌تر در تهران (اقدسیه و فتح) استخراج و به کار گرفته شده‌اند. از داده‌های ماهواره‌ای modis و شاخص aod برای تکمیل اطلاعات زمینی استفاده شده و یک مدل رگرسیونی برای پیش‌بینی غلظت‌های pm2.5 و pm10 بر اساس شاخص aqi توسعه داده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که جاده چالوس در سال 2022، از نظر pm2.5، 234 روز پاک و از نظر pm10، 201 روز سالم و 33 روز ناسالم برای گروه‌های حساس داشته است. در مقایسه، جاده هراز وضعیت آلودگی بیشتری را نشان می‌دهد با 135 روز پاک و 138 روز سالم برای pm2.5 و در مورد pm10، 3 روز پاک، 89 روز سالم و تعداد روزهای بیشتری در دسته‌های ناسالم و بسیار ناسالم، جاده فیروزکوه، بیشترین تاثیر را از تردد وسایل نقلیه دیزلی و ورود گردشگران در فصول گرم سال می‌پذیرد، آلوده‌ترین مسیر است. این جاده در سال مورد بررسی، 99 روز پاک و 154 روز سالم از نظر pm2.5 داشته و در مورد pm10، 62 روز سالم و تعداد زیادی روز در دسته‌های ناسالم و بسیار ناسالم ثبت شده است. این یافته‌ها اهمیت استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و تکنیک‌های مدل‌سازی پیشرفته را در مطالعات زیست‌محیطی به خوبی نشان می‌دهند و می‌توانند به عنوان اساسی برای تدوین سیاست‌های کاهش آلودگی و بهبود کیفیت هوا در این مسیرها عمل کنند. این پژوهش می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های آتی برای اتخاذ تدابیر موثر زیست‌محیطی و ترافیکی به مسئولین و برنامه‌ریزان کمک نماید.