مروری بر مدلهای هیدرولوژیکی مورد استفاده در شبیهسازی فرآیند بارش-رواناب

در مطالعات هیدرولوژی و مدیریت حوضه آبخیز برآورد رواناب بسیار پر اهمیت است. مدل‌های هیدرولوژیکی برای طیف وسیعی از مطالعات حوزه آب به ویژه منابع آب برای برنامه‌ریزی، توسعه و مدیریت، پیش‌بینی و طراحی سیل و مدل‌سازی کیفیت آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه به دلیل پیشرفت‌های زیادی که در عرصه علوم کامپیوتر انجام گرفته است، روش‌های مدل‌سازی پدیده‌های هیدرولوژیکی نیز به تبع آن پیشرفت کرده و به ابزار مفیدی برای پبش‌بینی‌های بارش-رواناب تبدیل شده است. به کمک این مدل‌ها می‌توان ارتباط منطقی بین فرآیندهای هیدرولیکی و هیدرولوژیکی را مورد بررسی قرار داد. هدف از این مطالعه ارائه اطلاعات اولیه در مورد مدل‌سازی بارش-رواناب، رویکردها، روش‌ها و امکانات کاربردی برای کاربر و کمک به انتخاب مدل مناسب است. ساختار معمول برای هر مدل بارش-رواناب از یک ساختار حوضه آبریز ساده به عنوان سیستم عمودی مرتب شده که یک مدل آبشاری خطی را تشکیل می‌دهد و مخازن اصلی بارش، تبخیر و تعرق، رواناب مستقیم، رواناب در یک منطقه غیر اشباع و جریان پایه و جریان کانال هستند. برای محاسبه فرآیندهای در حال اجرا در هر یک از این مخازن، معادلات به‌کار برده شده در مدل اعمال می‌شود. این ساختار و تکنیک‌های مدل‌سازی در رایج‌ترین مدل‌ها مانند wms، hec-hms، mike-she، nasim، gr4j و بسیاری دیگر از مدل‌های شبیه‌سازی حوضه آبخیز استفاده می‌شوند.