ارتباط روند تغییرات عناصر اصلی و فرعی با اصلی ترین کانی­های تفریق یافته از ماگما در آلکالی بازالت­های کواترنر جنوب بیجار

در این مطالعه به ارتباط روند تغییرات عناصر اصلی و فرعی با اصلی ترین کانی­های تفریق یافته از ماگما در آلکالی بازالت­های کواترنر در جنوب بیجار پرداخته شده است. این واحدهای بازیک تظاهرات ماگمایی در زون ساختاری سنندج – سیرجان، با خمیره شیشه­ای و حفره دار دارای ساخت آمیگدالوئید و ویزیکولار هستند که بر روی واحدهای آهکی و مارنی به سن پلیوسین قرار گرفته­اند. این سنگ­های متاآلومینوس ترکیبی از بازالت، آندزیت بازالتی و بازالت هاوائیت داشته و از نظر سری، سرشتی آلکالن و شوشونیتی دارند، همچنین در نمودارهای تعیین محیط تکتونیکی، محیط­های درون صفحه­ای با ژنز و گسترش آنها همخوانی دارد. نرخ ذوب بخشی برای سنگ­های مورد مطالعه حدود 1 - 5 درصد بوده و رویداد ذوب در محدوده­ی گارنت - اسپینل لرزولیت انجام شده است. بر اساس مطالعات ژئوشیمی بر روی ترکیب شیمیایی این سنگ­ها، مشخص گردید بیشتر نمونه­های مورد مطالعه با تفریق کانی­های پلاژیوکلاز، اولیوین و کلینو پیروکسن همخوانی دارد. عناصر tio2 وfe2o3 در مراحل ابتدایی تفریق و تبلور ماگمایی، برای تبلور بلورهای مگنتیت و تیتانومگنتیت مصرف شده، و مقدار آنها در مذاب باقی مانده کاهش می­یابد. کانی­های پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و هورنبلند نقش اصلی را در جذب و توضیع عناصر ناسازگار در این سنگ­ها داشته­اند. کانی پلاژیوکلاز نقش اصلی را در جذب و توضیع عنصر eu دارد. تفریق پلاژیوکلاز از مذاب، باعث جذب eu از مذاب شده و آنومالی منفی از این عنصر در نمودارهای الگوی ree ایجاد می­نماید. روند افزایشی عناصر آلکالن در این سنگ­ها به دلیل تمرکز این عناصر، در مراحل آخر تبلور ماگما می­باشد.