ارتباط تکتونیک و کانی­سازی در کانسار بور قره­گل، ماهنشان، باختر ایران

کانسار بور قره­گل در پهنه ساختاری ایران مرکزی و در کمربند ماگمایی ارومیه-دختر و در 55 کیلومتری جنوب غرب شهر زنجان قرار گرفته است. رخنمون سطحی پیرامون این کانسار از سازندهای رسوبی متعلق به دوره نئوژن و سازند قرمز بالایی تشکیل شده است که سن آنها معادل میوسن میانی، میوسن بالایی، پلیوسن و کواترنر است. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین سیستم شکستگی­ها و کانی­سازی بور با استفاده از مطالعات صحرایی و تحلیل­های فرکتالی شکستگی­ها است. براساس مطالعات صحرایی و میکروسکوپی انجام شده، بخش عمده کانسار قره­گل از کانی­های بورات آبدار مخصوصا هیدروبوراسیت تشکیل شده است. نمودارهای ترسیم شده برای ابعاد فرکتالی گسل­ها در بخش­های مختلف منطقه مورد مطالعه نشان می­دهند که پهنه a دارای بیشینه ابعاد فرکتالی است که مقدار آن d=1.6822 بوده و پهنه e دارای کمینه بعد فرکتالی و حدود d=1.3569 است. مهمترین ساختارهای تاثیر گذار بر منطقه مورد مطالعه دو گسل اصلی شامل راندگی ماهنشان و گسل انگوران، با راستای شمال‌غربی به جنوب‌شرقی هستند که نهشته‌های افقی پلیوسن-کواترنری را قطع کرده‌اند. این گسل‌ها سنگ‌های عمیق پرکامبرین را در مجاورت نهشته‌های سازند سرخ بالایی و آبرفت‌های پلیوسن قرار داده‌اند. سازوکار کنونی گسل انگوران راستالغز راستگرد است که انتهای جنوب خاوری آن باعث دگرریختی درم نطقه مورد مطالعه شده است. در محدوده کانسار بور قره­گل یک گسل نرمال با مشخصات n40e/75se مهترین ساختار اثرگذار بر منطقه مورد مطالعه است و کانی­سازی بور در راستای این گسل تشکیل شده است. این گسل نرمال به صورت یک پهنه گسلی است و چندین گسل با راستای نزدیک به گسل اصلی کنترل­کننده کانی­سازی بوده­اند. سپس در فازهای بعدی دگرشکلی انتهای جنوب خاوری گسل انگوران با عملکرد راستالغز راستگرد و مولفه کششی باعث جابجایی گسل­های نرمال دارای کانی­سازی شده­اند. مشخصات این گسل باتوجه به صفحه گسلی رخنمون یافته در مجاورت واحد مارن و تبخیری بخش زیرین سازند قرمز بالایی n30w/80sw و زاویه ریک 8 درجه جنوبی است.