امکان‌سنجی کاهش پیریت باطله تازه نهایی به منظور دستیابی به پسماند سبز (مطالعه موردی: مجتمع مس سرچشمه)

امروزه، باتوجه به رقابت‌ها‌ی شدید اقتصادی و زیست‌محیطی، رشد بی‌وقفه ارزش منابع (عناصر و ترکیبات) و کاهش میزان و کیفیت ذخائر پر عیار، از جمله دلایلی هستند که جوامع پیشرفته را نسبت به استفاده از منابع ثانویه سوق داده است. باطله‌ها به‌عنوان ذخائر معدنی ثانویه محسوب می‌شوند و فرآیندهای تولید از باطله‌ها در مباحث جهانی اقتصاد چرخشی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. نقش راهبردی مدیریت باطله‌ها، از منظر دو بخش اقتصادی (استحصال ترکیبات باارزش از باطله) و کاهش خطرات زیست‌محیطی قابل‌تامل است. خوراک ورودی به کارخانه های فرآوری مجتمع مس سرچشمه، شامل مقادیر قابل‌توجهی از کانی‌های سولفیدی است. بخشی از این کانی‌ها مانند کالکوپیریت باارزش هستند که در فرآیند تولید، حتی‌المقدور به کنسانتره منتقل می‌شوند و بخشی دیگر به‌ویژه پیریت که عموماً به‌عنوان کانی مزاحم تلقی می‌شود، به جریان باطله و در نهایت به سد باطله راه می‌یابد (اگرچه باطله حاوی مقادیری از عناصر باارزش باقی‌مانده مانند مس و مولیبدن است). تماس آب و اکسیژن با پیریت، سبب ایجاد زهاب اسیدی و مشکلات زیست‌محیطی متعددی می‌شود؛ بنابراین، لازم است با استفاده از روش‌هایی (مانند فلوتاسیون)، میزان پیریت در باطله را به حداقل رساند (تولید پسماند خنثی یا سبز). پژوهش حاضر بر ارائه راهکارهای مناسب به منظور کاهش پیریت از باطله تازه با استفاده از روش فلوتاسیون متمرکز است (باطله حاوی حدود 10 درصد پیریت). به این منظور، سناریوهایی متعددی در مقیاس آزمایشگاهی جهت تعیین بهینه‌ترین معرف‌ها و شرایط شناورسازی پیریت انجام شد. بر اساس شرایط آزمایش بهینه فلوتاسیون در محیط کاملاً قلیایی پالپ (منطبق بر ph پالپ باطله)، بیشینه بازیابی و عیار پیریت در بخش شناور شده به ترتیب معادل 48/75 و 2/73 درصد به‌دست آمد. همچنین، درصد پیریت باقی‌مانده در بخش غیر شناورشده (پسماند) معادل 6/2 درصد حاصل گردید (محدوده بی‌خطر برای محیط‌زیست).