بررسی چالش‌ها و تکاپوهای تبعیدیان حزب توده ایران در جزیره خارک(1327-1337ه.ش.)

جزیره‌ خارک در عصر حکومت محمدرضا پهلوی میزبان تبعیدیانی از حزب توده ایران بود. جریانی که به نوعی منسجم‌ترین تشکل سیاسی کشور به شمار می‌رفت. عمده آنها زندگی در یک محیط جزیره‌ای با حداقل امکانات و شرایط طبیعیِ طاقت‌فرسا را تاکنون تجربه نکرده بودند. بدین‌ترتیب زندگی آنها با سابقه‌ای از فعالیت سیاسی ضد رژیم حاکم، با چالش‌هایی مواجه بود. این پژوهش درپی آن است تا ضمن بررسی چالش‌های تبعیدیان حزب توده در چارچوب شرایط طبیعی - امنیتی جزیره خارک در فاصله سال‌های 1327 تا 1337 ه.ش. اقداماتشان برای غلبه بر آن چالش‌ها را تبیین نماید. بنابراین پرسش پژوهش پیش‌رو این است که: زندگی تبعیدیان حزب توده ایران در جزیره خارک بین سال‌های 1327 تا 1337 ه.ش. تحت تاثیر چه عواملی بوده و آنها چه اقداماتی برای غلبه بر چالش‌های خود انجام دادند؟ این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای، اسناد آرشیوی، نشریات و داده‌های مبتنی بر تاریخ شفاهی انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد زندگی تبعیدیان وابسته به حزب توده در جزیره‌ خارک در زمان مذکور آمیزه‌ای از تمامی محرومیت‌های جغرافیایی جزیره و محدودیت‌‌های تامینی و تادیبی بود. اما آنها توانسته بودند با بهره‌گیری از تنوع قابلیت‌های تخصصی خود، کادرسازی و تقسیم مسئولیت‌ها و تعامل با جامعه کوچک بومیان خارک، بر مشکلات خود فائق آیند و تا حدودی از محدودیت‌های خود در تبعیدگاهی امنیتی بکاهند و محیط جزیره را برای ادامه حیات خود مناسب‌تر کنند.

examining the challenges and struggles of the tudeh party of iran exiles in khark island (1327-1337 ah)

during the reign of mohammad reza pahlavi, khark island hosted several exiles from the tudeh party of iran. a movement that was considered to be the most coherent political organization in the country. most of them had not experienced living in an island with minimal facilities and exhausting natural conditions. thus, their lives faced challenges because of political activity against the ruling regime. this research seeks to examine the challenges of tudeh party exiles in the framework of the natural-security conditions of khark island between 1948 and 1958 and explain their actions to overcome those challenges. therefore, the question of this research is: what factors influenced the life of tudeh party of iran exiles in khark island between 1948 and 1958 and what measures did they take to overcome their challenges? this article is done in a descriptive-analytical way, relying on library sources, archival documents, publications and data based on oral history. the results of this research show that the life of the tudeh party exiles in khark island at the mentioned time was a mixture of all the geographic deprivations of the island and security and disciplinary restrictions. but they were able to overcome their problems by using the diversity of their specialized capabilities, staffing and sharing responsibilities, and interacting with the small community of khark natives, and to some extent reduce their limitations in a security exile and make the island’s environment more suitable for their continued existence.