ارزیابی عناصر کالبدی هویت بخش در نمای ورودی ابنیه مسکونی (مطالعه موردی: بافت تاریخی شهر قم)

هویت و شخصیت شهر در بستر تعریف ظرف کالبدی متناسب با مظروف فرهنگی و تمدنی شهر معنی می‌یابد. بی هویتی در نماها و بافت شهری امروزی ناشی از استفاده نادرست از الگوهای غیر بومی و اغلب غربی است و لذا شناسایی الگوهای هویت‌بخش متناسب با تمدن اسلامی و ارائه آن به معماران و طراحان جهت حل این بحران ضروری است. این پژوهش، با هدف شناسایی عناصر هویت‌بخش نماهای خانه‌های بافت قدیم قم و با روشی ترکیبی و مشتمل بر برداشت‌های میدانی انجام شده‌ است و با کمک متون کتابخانه‌ای و تحلیل فراوانی عناصر هویت بخش در نمای خانه‌های بافت قدیم قم، داده-های کمی به داده‌های کیفی تبدیل گردیده است. در ابتدای پژوهش مبانی نظری و مولفه‌های تاثیرگذار بر آن تعریف شده است و سپس عناصر نماهای خانه‌ها بررسی و با روش دلفی، از 20 نفر از معماران صاحب نظر پرسشنامه تهیه گردیده‌ که با روش ahp این عناصر وزن دهی شده‌اند. خانه‌ها به دوبخش خانه‌های فرادست و فرودست تقسیم شده‌اند که در هر دسته 4 خانه مورد بررسی قرار گرفته‌ ‌است. در خانه‌های فرادست 73.21% و در خانه های فرودست 64.28% از عناصر هویت بخش فرهنگ اسلامی (مبتنی بر داده های پژوهش) مشاهده شده ‌است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بافت قدیم قم به لحاظ کیفیت کالبدی، با هویت اسلامی ایرانی تطبیق نسبی دارد. این نتایج از کمک نهادهای مربوطه در جهت بهبود بخشیدن به هویت نمای شهری حمایت می‌نماید.

evaluation of identity elements at the entrance of residential houses(case study: historical context of qom)

the identity and personality of the city is defined by the manifestation of the city’s special indicators. the lack of identity in today’s views and urban context is caused by the incorrect use of western models. it is necessary to identify the identity patterns of islamic architecture and present them to architects and designers to solve this crisis. this research was carried out with the aim of identifying the identity elements of the facades of the houses of the old style of qom. this research was done with descriptive and analytical methods and field observations. with the help of library texts, the analysis of the abundance of identity elements in the facades of houses of the old texture of qom, quantitative data has been transformed into qualitative data. at the beginning of the research, the theoretical foundations and the components affecting it have been defined. then, the elements of the facades of the houses were checked and a questionnaire was prepared from 20 architects with the delphi method, and these elements were weighted by the ahp method. the houses have been divided into two sections, upper and lower houses, and 4 houses have been examined in each category. in upper houses, 73.21% and in lower houses 64.28% of the identity elements of islamic culture. the obtained result shows that the old context of qom is more in harmony with the values of islamic culture. these results support the help of relevant institutions in order to improve the identity of the urban facade.