بازخوانی بنیان های تمدنی با رویکرد واقع گرایی در قلمرو علم و فلسفه (با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبائی)

شکل گیری یک تمدن علاوه بر وجود نیازمندی جوامع به تامین مولفه های یک زندگی مطلوب در ابعاد مختلف ،اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نیازمند پشتوانه های فکری و نظری قوی است کشف و طرا اهداف کلان تفسیر و تبیین واقع بینانه هستی و مهندسی حیات جوامع در ابعاد مختلف، بدون این پشتوانه میسر نیست. در این میان نگرش واقع گرایانه به هستی و همینطور معرفت انسانی، از مولفه های راهبردی و اساسی در تامین این نظام فکری و نظری به شمار می آید. رویکردهای غیرواقع گرایانه، امکان مهندسی و ایجاد ساختار نظامند تمدنی و کشف و طراحی اهداف کلان را نخواهند داشت. رئالیسم فلسفی علامه طباطبائی با استدلالهایی همچون فطری دانستن علم به عالم خارج و همین طور استفاده از اصل علیت به اثبات عالم خارج میپردازد و در بعد معرفت شناختی نیز با تبیین ارتباط میان معرفتهای حصولی و حضوری و ارجاع علوم حصولی به حضوری فرآیند دستیابی به معرفت مطابق با واقع را اثبات میکند از سوی دیگر در رئالیسم علمی ادعا میشود؛ هویات نظری مفروض در نظریه های علمی، از عالم واقع حکایت میکنند و عالم همان گونه است که نظریه های علمی آن را تبیین می کنند. این مقاله در پی بررسی این دو جریان در جهت اثبات دعاوی خود است.

rereading the foundations of civilization with a realism approach in the realm of science and philosophy (with emphasis on the view of allameh tabatabai)

allameh tabatabai’s philosophical realism proves the external world with arguments such as the innate knowledge of science to the outside world and the use of the principle of causality. in the epistemological dimension, by explaining the relationship between acquired and face-to-face knowledge and referring the acquired sciences to face-to-face, it proves the process of achieving knowledge in accordance with reality. on the other hand, it is claimed in scientific realism; the supposed theoretical identities in scientific theories tell of the real world, and the world is as scientific theories explain it. but the arguments presented to prove the existence of theoretical identities and the realism of scientific theories are ineffective in proving the claim. relativity of knowledge and various related matters such as; ethics, law, politics, art, literature, and in general every important category that depends on cognition and knowledge are the tools of realism and unrealism. . given that ontological and epistemological realism is directly related to the structure of civilization, social relations, goals and perspectives of a civilization, examining the ontological and epistemological realist approach is an essential step in evaluating different civilizations. counts. in this research, which has been done by descriptive and analytical methods, while explaining philosophical and scientific realism, we examine their components and arguments.keywords: realism, ontology, instrumentalism, civilization, science.