بررسی سطوح همکاری علمی محققان ایران و ارتباط آن با دریافت استناد

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی همکاری علمی در مقالات منتشر شده پژوهشگران ایرانی در سطوح مختلف همکاری بین‌المللی، ملی، درون‌موسسه‌ای و تک‌نویسندگی در پایگاه اسکوپوس بود.روش: این پژوهش کمّی و از نوع توصیفی است و در آن از رویکرد علم‌سنجی استفاده شده است. داده‌های پژوهش شامل تمامی تولیدات علمی پژوهشگران ایران مستخرج از پایگاه سای ول، در بازه ده ساله (2014-2023) است. به منظور بررسی روندهای رشد از رگرسیون نمایی و به منظور تاثیر همکاری علمی بر استناد از رگرسیون خطی ساده استفاده و این تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. و اکسل انجام شده است.یافته‌ها: بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که طی سال‌های 2014-2023، 635821 مدرک در مجلات نمایه شده در پایگاه اسکوپوس که حداقل یکی از نویسندگان آن وابستگی سازمانی کشور ایران را داشته‌اند، منتشر شده است. این مدارک در مجموع 9533322 استناد را دریافت کرده‌اند. به لحاظ سطوح همکاری علمی، بررسی این تولیدات علمی نشان داد که 27.4 درصد از این مدارک با همکاری پژوهشگران بین‌المللی، 32.5 درصد با همکاری پژوهشگران ملی و 35.6 درصد با پژوهشگران موسسه خود و 4.6 درصد نیز به شکل انفرادی بوده است. این آمار برای کل تولیدات دنیا به ترتیب 20.1، 33.7، 30.6 و 15.6 درصد است. به لحاظ استناد مقالات بین‌المللی محققان ایران 22.5 استناد به‌ازای هر مقاله دریافت کرده‌اند که در کل مقالات جهان این عدد 22 است. همچنین به لحاظ استناد به مقالات با همکاری ملی، در تولیدات علمی ایران 12.7 است که در کل تولیدات علمی جهان، 13.9 استناد به‌ازای هر مقاله می‌باشد. استناد به‌ازای مقاله در صورتی که آن مقاله با همکاری پژوهشگران یک موسسه بوده، در تولیدات علمی ایران 12.1 بوده است که در سطح جهانی 11.1 استناد به ازای هر مقاله بدست آمد. کمترین میزان استناد به‌ازای مقاله مربوط به مقالات تک‌نویسنده است که 8..8 استناد به‌ازای هر مقاله در تولیدات علمی ایران و 4.5 استناد به‌ازای مقالات تک‌نویسنده در کل تولیدات جهانی به دست آمده است. به لحاظ تاثیر استنادی وزن‌دهی شده حوزه‌ای، برای تولیدات علمی ایران در سطح همکاری بین‌المللی، ملی، موسسه‌ای و تک‌نویسندگی به ترتیب 1.66، 0.84، 0.79 و 0.69 است. همین شاخص برای کل تولیدات جهان به ترتیب، 1.52، 1.01، 0.85 و 0.59 می‌باشد. بیشترین همکاری علمی با محققان کشور آمریکا بوده است. کانادا و بریتانیا در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بررسی نرخ رشد درصدی از تولیدات علمی پژوهشگران ایران که با همکاری پژوهشگران بین‌المللی منتشر شده است، با استفاده از رگرسیون نمایی، رشد 7.56 درصد را نشان می‌دهد. همچنین به لحاظ همکاری علمی ملی، درون‌موسسه‌ای و تک‌نویسندگی، نرخ رشد منفی 1.5 درصد، منفی 3.4 درصد و منفی 5.7 درصد به دست آمد. روند استناد بر مقاله روند کاهشی داشته و نرخ رشد منفی بوده که به ترتیب در سطوح همکاری بین‌الملل، ملی، درون‌موسسه‌ای و تک‌نویسندگی برابر با منفی 1.72، 1.97، 1.97 و 1.88 درصد بوده است. بررسی شاخص تاثیر استنادی وزن‌دهی شده حوزه‌ای در تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس نشان می‌دهد که این شاخص به ترتیب دارای نرخ رشد 1.44، 0.07، 0.035 و منفی 0.08 درصد به ترتیب برای مقالات در سطوح همکاری بین‌المللی، ملی، درون‌موسسه‌ای و تک‌نویسندگی است. بررسی مدل رگرسیونی، ارتباط و تاثیر همکاری بین‌المللی بر دریافت استناد بر مقاله را نشان می‌دهد.نتیجه‌گیری: نسبت به سطوح همکاری علمی در مقالات منتشر شده در دنیا، مقالات منتشر شده توسط پژوهشگران ایرانی از وضعیت مناسب و همسانی برخوردار است. همکاری علمی در سطوح مختلف به خصوص بین‌المللی باعث دریافت استناد بیشتر می‌گردد.

examining the levels of scientific cooperation among iranian researchers and its relationship with receiving citations

purpose: the purpose of the present study was to investigate the scientific cooperation in the published articles of iranian researchers at various levels of international, national, intra-institutional cooperation, and single authorship in the scopus database.method: this research is quantitative and descriptive, utilizing a scientometric approach. the research data comprises all scientific publications by iranian researchers extracted from the scival database over a ten-year period (2014-2023). exponential regression was employed to examine growth trends, while simple linear regression was used to assess the impact of scientific collaboration. these analyses were conducted using spss software and excel.findings: data analysis reveals that between 2014 and 2023, 635,821 documents were published in journals indexed in the scopus database, with at least one author affiliated with an organization in iran. these documents garnered a total of 9,533,322 citations. a review of these scientific publications indicated that 27.4% were produced in collaboration with international researchers, 32.5% with national researchers, 35.6% with researchers from the same institute, and 4.6% were individual works. in comparison, the global distribution is 20.1%, 33.7%, 30.6%, and 15.6%, respectively. iranian researchers received an average of 22.5 citations per article from international sources, ranking 22nd globally. for articles with national collaboration, iran received 12.7 citations per article, compared to the global average of 13.9. articles involving institutional collaboration received 12.1 citations in iran, while the global average was 11.1. single-author articles in iran received 8.8 citations, whereas the global average was 4.5. the domain-weighted citation impact for iran’s scientific productions was 1.66 for international cooperation, 0.84 for national collaboration, 0.79 for institutional collaboration, and 0.69 for single authorship. the global figures were 1.52, 1.01, 0.85, and 0.59, respectively. the highest scientific cooperation was observed with researchers from the united states, followed by canada and great britain. the growth rate of iranian scientific productions in collaboration with international researchers was 7.56%, while national cooperation, intra-institutional collaboration, and single authorship experienced negative growth rates of 1.5%, 3.4%, and 5.7%, respectively. the citation process exhibited a declining trend, with negative growth rates of 1.72%, 1.97%, 1.97%, and 1.88% at the international, national, intra-institutional, and single authorship levels, respectively. the weighted citation impact index for iranian researchers showed growth rates of 1.44%, 0.07%, 0.035%, and -0.08% for international cooperation, national collaboration, institutional collaboration, and single authorship, respectively. the regression model highlighted the relationship and impact of international cooperation on article citations.conclusion: compared to the levels of scientific cooperation in articles published worldwide, the articles by iranian researchers have a suitable and similar status. scientific cooperation at various levels, particularly on an international scale, results in more citations.