بررسی فرانقش‌های زبانی در مرثیۀ احمد شاملو و سهراب سپهری

زبان‌شناسی نظام‌بنیاد نقش‌گرای هلیدی یکی از نظریه ‌های کارآمد در تحلیل متون ادبی است. در این نظریه، درک زبان و کاربردهای زبانی در بافت موقعیتی و اجتماعی شکل می‌ گیرد. از دیدگاه هلیدی بافت موقعیتی، نظامی نشانه‌ ای است که سه سازه دارد و هر سازه با یکی از فرانقش ‌های سه ‌گانۀ زبان متناظر است. در بررسی مقایسه‌ ای متون ادبی تحلیل هر یک از این فرانقش‌ ها سبب درک معنای متن و نوع نگرش گویندۀ متن به موضوع می ‌شود. در این مقاله، براساس این رویکرد مرثیه ‌هایی که دو شاعر معاصر، سهراب سپهری و احمد شاملو، در رثای فروغ فرخ‌زاد سروده ‌اند بررسی می ‌شود. با بررسی نظام‌ گذرایی، منطقی معنایی، بستگی، وجهی، آغازگر پایان‌بخشی، اطلاعی، و نیز عناصر غیرساختاری در دو متن و مقایسۀ آن دو می ‌توان تفاوت سبک دو شاعر، یعنی نگرش آنان به جهان و نحوۀ بیان آن‌ها را دریافت. روش پژوهش کیفی و کمّی است. از نتایج پژوهش این موارد است: شاملو بیشتر در مرثیۀ خود گرایش به بازنمایی جهان بیرون و سپهری گرایش به بازنمایی جهان درون دارد. شاملو مخاطب خود، یعنی فروغ فرخ‌زاد، را حاضر در نظر گرفته و به همین سبب افعال زمان حال را به کار برده است، درحالی‌که سپهری با غایب دانستن مخاطب فقط از زمان گذشته استفاده کرده است.

bushehri dialect in the works of moniro ravani pour based on the perspective of jeffrey leach

halliday’s sfg is one of the theories that is effective in the analysis of literary texts. in this theory, the understanding of language and language uses is formed in context of situation and social context. from halliday’s point of view, context of situation is a sign that has three components, and each component corresponds to one of the triple metafunctions of language. in comparative study of literary texts, analysing of each of these metafunctions cause to understand the meaning of the text and the attitude of the speaker of the text about the subject. in this article, based on this theory, the elegies written by two contemporary poets, sohrab sepehri and ahmed shamloo, in the mourning for forough farrokhzad are studied. by studying transitional structure, logical – semantic structure, taxis structure, modal structure, theme – rheme structure, and information structure as well as non-structural relations cause to understad the linguistic and textual differences and similarities of these two texts. the research method is qualitative and quantitative. this study shows tht shamloo tends to represent the outer world in his elegies and sepehri tends to represent the inner world. shamloo considers his audience, i.e. forough farrokhzad, present and therefore uses the present tense, while sepehri only uses the past tense considering the audience absent.