پارادایم شناسی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: ضرورت شناخت رابطه میان نظام سرمایه داری و مرگ معنویات

یکی از اصلی ترین منشاهای شکل گیری بحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در نگاه مقام معظم رهبری، اهمیت جایگاه معنویات به عنوان روح این الگو و شکست همه جانبه غرب در این زمینه، علی رغم دستیابی به پیشرفتهای علمی و فناورانه است. از این روی، یکی از الزامات اصلی تدوین الگوی اسلامی پیشرفت فهم و تحلیل علل عقب ماندگی و شکست خوردگی غرب در زمینه معنویات است. مقاله حاضر یک کوشش نظری در باب رابطه میان معنویات و نظام سرمایه داری است و مدعای اصلی آن این است که مبتنی بر نگاه های دینامیک به نظام سرمایه داری که در کارهای مارکس و شومپیتر تجلی یافته، می توان رابطه معنادار و مهمی میان رشد تکنولوژی در نظام سرمایه داری از یک طرف و افول معنویات از طرف دیگر پیدا نمود. به عبارت دیگر، می توان فروپاشی معنویات در غرب را تا حد زیادی یکی از خروجی های اجتناب ناپذیر نظام سرمایه داری قلمداد نمود. چنین فهمی از نظام سرمایه در نهایت به یک پارادایم فکری منجر می شود که طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را بسیار فراتر از انجام تغییرات در نظام بانکی، یا یادآوری توجه به ارزشهای اخلاقی و یا احیانا توسعه یک سری استراتژی ها می داند. شاخصه های این پارادایم در بخش پایانی مقاله مورد بحث قرار خواهد گرفت.