مطالعه تطبیقی طرح قاعده مسیولیت مدنی ناشی از عمل غیر در حقوق ایران و فرانسه

یکی از اصول مسیولیت ها اعم از مسیولیت اخلاقی و حقوقی این است که مسیولیت شخصی است. قاعده فقهی «وزر» دلالت بر این دارد که اصل بر مسیولیت شخصی است. حال در مواردی که اصولاً مسیولیت در یک تعهد مالی خلاصه می گردد؛ مانند مسیولیت مدنی که بر ذمه فاعل فعل زیان بار، تعهد به جبران ضرر ایجاد می گردد، بر اصل شخصی بودن مسیولیت، استثنایاتی وارد شده و مسیولیت ناشی از عمل غیر مطرح گردیده است. در حقوق فرانسه تا سال 1991 مسیولیت مدنی ناشی از فعل غیر استثنایی تلقی می گردید و ماده 1384 قانون مدنی فرانسه در مورد برخی از مصادیق مسیولیت ناشی از عمل غیر به صورت استثنایی و محدود تفسیر می گردید. از این سال به بعد با تفسیر دیوان استثنا تبدیل به قاعده شد. در حقوق ایران نیز مصادیق مسیولیت مدنی ناشی از عمل غیر چنان گسترده است که بعید نیست بتوان قانونگذار را به ارایه یک فرمول کلی از مسیولیت ناشی از عمل غیر سوق داد که در این مقاله همراه با مطالعه تطبیقی مورد بررسی قرار می گیرد.