مفهوم توجه دعوا

هرچند تعیین خوانده برای اقامه دعوا لازم است، ولی استماع دعوا مستلزم توجه دعوا به خواندۀ معرفی‌شده در دادخواست است. قاعدۀ توجه دعوا مهم‌ترین معیار در تعیین خوانده یا خواندگان صحیح یک دعواست. توجه دعوا عبارت از خاصیت ذاتی یک دعوا، کلاً یا جزئاً، در جذب و ایجاد ارتباط با خوانده مشخص است؛ به این معنا که دعوای مزبور بتواند خوانده را ملزم به دفاع از ماهیت دعوا کند و در صورت صدور حکم محکومیت، محکوم‌علیه را به اجرای حکم ملزم کند. بدین سان، امکان دفاع از ماهیت دعوا و نیز امکان اجرای حکم دو مولفۀ اصلی برای توجه دعوا به خوانده است و اطمینان دادرسان از توجه دعوا به خوانده به احراز این دو شرط وابسته است. با وجود این، ارائۀ تعریفی از قاعدۀ توجه دعوا برای محصّل کردن آن کافی نیست و هنوز در این زمینه به ضوابط و اسباب عینی و ملموس‌تری نیاز است. در این پژوهش، به‌صورت تحلیلی و توصیفی، مفهوم توجه دعوا تبیین و ضوابط اعمال این قاعده معرفی شده است. انتخاب قانونگذار، اصیل بودن، شخصیت، ذی‌نفعی (امکان تضرّر)، رابطۀ حقوقی، عین بودن خواسته، لزوم ثبوت رکن دعوا، تجزیه‌ناپذیری دعوا و توان خوانده، ضوابطی‌اند که معیار کلی توجه دعوا را مسجل می‌کنند و به آن عینیت می‌بخشند.

the concept of relevancy of claim

it is necessary to determine the defendant and the relevancy of the claim in every petition. this is the point that should be considered by both the court and the petitioner. in common law, if there is a mistake about the defendant, the petitioner can correct it before the case is closed. in the iranian legal system, the petitioner faces limitations and has to be sure about the relevancy of the claim to prevent the rejection of the lawsuit.  the relevancy of a claim which is the most important criterion in determining the defendant helps the courts in issuing the sentence. but studying the court’s rulings shows that it has not been effective as it should. we believe that the ambiguity in this concept has led to such inefficiency. and judges frequently face these two challenges: 1) what is the concept of the relevancy of the claim and 2) what are the requirements to conceptualize this vague and general term, making it applicable?  in general meaning, the relevancy of the claim is the inherent feature of the case to determine the defendant and establish a relationship between the case and the defendant. so, the right to defend and the possibility of enforcing the judgment are two elements of the relevancy of the claim.  judges get sure about the position of the defendant when these two conditions are met. in this way, the relevancy is an experimental concept. on the other hand, determining the meaning of this concept is not enough to grasp it for practical purposes. this essay aims to clarify the concept of the relevancy of the claim and determine the criteria for applying it by studying the imamiyyah jurist’s opinions and juridical judgments.