تصاحب فرصت بستن قرارداد متعلق به شرکت تجاری توسط مدیر و ضمانت اجرای آن (مطالعه در حقوق انگلیس و آمریکا و ایران)

در حقوق انگلیس و آمریکا تصاحب فرصت بستن قرارداد متعلق به شرکت تجاری توسط مدیر به سبب مغایرت با وظیفۀ امانی خودداری مدیر از قرار گرفتن در وضعیت تعارض منافع با شرکت ممنوع است. با وجود این، در مورد مفهوم تعلق فرصت به شرکت بین دو کشور تفاوت وجود دارد. حقوق انگلیس با تاکید بر وظیفۀ یادشده، هر فرصتی را که برای شرکت ایجاد شده یا در چشم‌انداز آن قرار دارد، متعلق به شرکت می‌داند، ولی از نظر حقوق آمریکا، علاوه‌بر آن، فرصت برای شرکت باید دارای ارزش مالی باشد. همچنین در دو کشور برای تصاحب فرصت سه ضمانت اجرای تکلیف مدیر به بازگرداندن تمام منافع حاصله، مسئولیت مدنی جبران زیان و جریمۀ تنبیهی وجود دارد که نشان‌دهندۀ رویکرد جدی این کشورها برای مقابله با سوءاستفادۀ مدیران است. در حقوق ایران با توجه به سکوت مقررات تجاری، مبنای اصلی که برای ممنوعیت مدیر می‌توان درنظر گرفت، مغایرت آن با تعهد مدیر به رعایت مصلحت شرکت است. براساس این مبنا، مفهوم تعلق فرصت به شرکت جنبۀ نسبی پیدا می‌کند، چون تنها تصاحب فرصتی که شرکت نسبت به آن نفع دارد، مغایر مصلحت آن محسوب می‌شود. همچنین ضمانت اجرای آن تنها مسئولیت مدنی مدیر به جبران زیان شرکت است که توان بازدارندگی مناسبی ندارد.

Usurping the Corporate Opportunity by Director and its sanction(A Study in Law of English, United States & Iran)

In law of English and United States, usurping the opportunity of contracting belonging to the company by director is forbidden because of its contradiction with fiduciary duty of avoiding from conflicting manager’s interest with company. However, there are differences between the two countries on the concept of belonging opportunity to the company. England’s law, emphasizing the mentioned duty, considers any opportunity created for the company or in the company’s vision as belonging to the company. But in United States of America’s law, the opportunity for the company must have financial value. Also in the two countries, there are three sanctions of the manager’s duty to return all the benefits of the compromise, civil liability for compensation of losses and punitive penalties, which shows the serious approach of these countries to combat the abuse of managers. In Iran’s law, due to the silence of commercial regulations, the main basis that can be considered for the prohibition of the manager is its contradiction with the manager’s commitment to preserve the interests of the company. Based on this, the concept of opportunity belonging to the company becomes relative, because only usurping the opportunity that the company has an interest in, is considered against the interests of the company. Moreover, the sanction of its implementation is the only civil liability of the manager to compensate the company’s losses, which does not have the appropriate deterrent power. Therefore, criminalization of opportunity Usurping is necessary.