ناسازگاری مفهوم تعادل قراردادی با نظریۀ سنتی یا لیبرال قراردادها

مفهوم «تعادل قراردادی» که در پی لزوم برابری میان عوضین قرارداد است، به‌دلیل برخورد آن با اصل حاکمیت اراده و مبانی آن یعنی آزادی اقتصادی و فردگرایی نتوانسته است جایگاه مناسبی در حقوق مرسوم قراردادها بیابد. این برخورد تنها با اصل حاکمیت اراده نیست، بلکه با اصول تبعی آن یعنی اصل آزادی قراردادی و اصل لزوم قراردادها هم در تضاد است؛ اصولی که نافی دخالت در محتوای قرارداد به بهانۀ حفظ و برقراری مجدد تعادل قراردادی است. به همین سبب، این مفهوم، انسجام حقوق پایه‌ریزی‌شده بر مبنای اصل حاکمیت اراده را بر هم می‌زند. به‌علاوه، در توجیه قواعد استثنایی ناظر بر غبن و نظریۀ حوادث پیش‌بینی‌نشده هم سودی در بر ندارد و در چنین نظامی تکیه بر اراده توجیه‌کنندۀ این قواعد نیز است. به‌دلیل این بی‌حاصلی و تضادها، مفهوم یادشده در نظم حقوقی مرسوم غایب است و این مفهوم امروزه با زیر سوال قرار گرفتن اصول ذکرشده و براساس فکر اجتماعی قرارداد، توانسته جایگاهی در نظم حقوقیِ تغییریافته داشته باشد.

Contractual Equilibrium in Contradiction of the Traditional or Liberal Contracts Theory

As far as the considerations in a contract are concerned, the concept of ‘Contract Equilibrium (CE)’ attempts to follow equality requirements. However, due to the conflicts CE has with voluntarism and its foundations, i.e. liberalism and individualism, it has not been able to find appropriate position in the Classical Contracts Law (CCL). This conflict is not merely with voluntarism itself, but with its subsidiary principles; i.e., freedom of contract and unilateral irrevocability. The principles which due to the pretexts of preserving and reestablishing CE, prevent the interference of the content of the contract. Hence, CE violates the coherence of the law established on the basis of voluntarism. Further, that would not be lucrative to justify the exceptional rules relevant to lesion and change of circumstances via the use of CE. Owing to such contradictions and inefficacies, the aforesaid concept is missing from CCL. After all, CE has currently won a decent position in modified legal order, as a result of putting the mentioned principles under question and drawing on the social thought of contract.