ماهیت حقوقی و استقلال شرط داوری از قرارداد اصلی از منظر رویۀ قضایی

ارجاع اختلاف به داوری به دو شکل قرارداد مستقل و شرط داوری صورت می‌گیرد. شرط داوری زمانی در قرارداد درج می‌شود که هنوز اختلافی به‌وجود نیامده و طرفین اختلافات آتی و احتمالی خویش را به داوری ارجاع می‌دهند. اغلب شرط داوری یک شرط ضمن عقد تلقی می‌شود. اما اینکه آیا اساساً شرط داوری این قابلیت را دارد که موضوع شرط ضمن عقد واقع شود و اگر چنین قابلیتی دارد آیا از قواعد شروط ضمن عقد موضوع قانون مدنی تبعیت می‌کند یا اینکه ماهیتی ویژه دارد، موضوع مورد مطالعۀ این مقاله است که با تدقیق در رویۀ قضایی تحلیل می‌شود. اهمیت موضوع این مقاله از این نظر است که بسته به ماهیت حقوقی شرط داوری، آثار حقوقی متفاوتی بر آن بار خواهد شد. در این زمینه با تحلیل مفهوم شرط داوری، دیدگاه‌های موجود در این زمینه و به‌ویژه با تحلیل قاعدۀ استقلال شرط داوری می‌توان بر این نظر بود که با اینکه شرط داوری می‌تواند مظروف هر یک از شروط فعل و نتیجه قرار گیرد، با وجود این، از آنجا که شرط داوری اثر مستقیمی‌ بر نفی صلاحیت دادگاه دارد و می‌تواند موضوع تعهدی مستقل قرار گیرد، ماهیت حقوقی ویژه‌ای دارد که آن را از قواعد سنتی حقوق مدنی دور می‌کند.

LEGAL NATURE AND SEPARABILITY OF ARBITRATION CLAUSE FROM THE MAIN CONTRACT FROM THE STAND POINT OF JUDICIAL PRECEDENT

Referring the dispute to arbitration is done in two ways: independent contract and arbitration clause. An arbitration clause is included in the contract when there is still no controversy and parties will refer their possible future potential disputes to the arbitration. Arbitration clause is generally considered as a stipulation in contract. However, the point that whether the arbitration clause has the potential of being the subject of stipulation in contract or not is the topic of this study. These issues have been studied from the stand point of judicial precedent. The importance of this issue is that depending on the legal nature of the arbitration clause, its legal effects will be different. Therefore, by analyzing the concept of an arbitration clause, the views in this area, and in particular the important principle of the independence of the arbitration clause, it can be assumed that despite the fact that the clause can be construed in terms of the conditions of the performance and result, however, it has a special legal nature removing it from the traditional rules of civil law because the arbitration clause has a direct effect on the denial of the jurisdiction of the court and can be the subject of an independent obligation.