کارایی اقتصادی در حقوق خصوصی؛ نظریه و مصادیق

اهداف قواعد حقوقی، به‌صورت سنتی، اغلب به دو عنوان عمده نظم و عدالت تعلق گرفته است؛ در حقوق امروز، با توجه به نیازهای جدید و تجربیات نظام‌های حقوقی دیگر، مبانی و اهداف دیگری مانند قطعیت حقوقی و کارایی نیز برای قواعد حقوقی مطرح شده است. کارایی با ساختار و مبانی عقلایی آن، در کنار عدالت، در انجام وظایف نظام حقوقی بسیار موثر و مفید است. کارایی با نگاه عقلایی و عدالت با مبنای عمدتاً معنوی و ایده‌آلیستی، به تنظیم قواعد و روابط مختلف اشخاص در جامعه می‌پردازند. کارایی، در کنار مبانی سنتی قواعد حقوقی، مانند عدالت، سبب تکمیل نقش نظام حقوقی و در عین‌حال، ایجاد تعارض میان آنها می‌شود. کارایی می‌تواند در مرحله ایجاد حقوق و تعهدات، اجرای اختیاری یا اجباری آنها و همچنین در حل‌وفصل اختلافات استفاده شود.