تبیین شرط تواناسازی در سازمان تجارت جهانی

بنای سازمان تجارت جهانی بر اصول متعددی استوار است که مهم‌ترین آن‌ها اصل نبود تبعیض است. این اصل، کشورهای عضو سازمان را به داشتن رفتار یکسان با یکدیگر مقید می‌کند. با توجه به یکسان‌نبودن کشورها از لحاظ توسعه‌یافتگی، ورود کشورهای در حال توسعه یا کم توسعه‌یافته به سازمان تجارت جهانی، نیازمند مراقبت جدی از اقتصاد این کشورهاست تا هنگام رقابت با کشورهای توسعه‌یافته دچار آسیب نشوند. شرط تواناسازی، به کشورهای توسعه‌یافته‌‌‌ این اجازه را می‌دهد تا به کشورهای در حال توسعه، ترتیبات تجاری ترجیحی اعطا کنند. عمل براساس این شرط، ارادی و داوطلبانه است، اما کاملاً تابع قواعد سازمان تجارت جهانی است و کشورها نمی‌توانند آن را وسیله‌ای برای فرار از تعهدات این سازمان قرار دهند. ترجیحات اعطایی به موجب شرط تواناسازی که باید واجد سه ویژگی عمومیت‌یافته، غیرمعوض و غیرتبعیض‌آمیز باشد، بعضاً بر مبنایی انتخابی و گزینشی از سوی کشورهای توسعه‌یافته‌‌‌ به کشورهای در حال توسعه داده می‌شوند. این امر می‌تواند موجب عقیم‌شدن کارایی این وسیله شود و فلسفۀ وجودی آن، یعنی تشویق و ترویج توسعۀ اقتصادی کشورهای در حال توسعه را مخدوش کند.

EXPLANATION OF ENABLING CLAUSE IN WORLD TRADE ORGANIZATION

World Trade Organization (WTO) has principles among which one of the most important is nondiscrimination principle. Under this principle, the organization members should have equal treatment with each other. But since countries are not equal in terms of developmental situation, log in developing or less developed countries to the WTO, requires serious attention to the competitiveness of the economies of developing countries, in order to not being affected during compete with the developed countries. That is why, under enabling clause which is continuation of the generalized system of preferences, developed countries may accord differential and more favorable treatment to developing countries, without according such treatment to other contracting parties. Although, preferences are granted on a voluntary basis, this does not mean that preferences should not be subject to WTO rules. Trade preferences which should be generalized, nonreciprocal and nondiscriminatory, are granted on conditionality and selectivity basis that could frustrate the efficiency of the device and its philosophy, namely to encourage and promote economic development in developing countries.