جلوه های مفاهیم قرآنی در نگاره های سقانفارهای مازندران

سقانفارها گونه ای از معماری بومی و آئینی مازندران می باشند که پس از مسجد، در کنار تکیه از اهمیت و اعتبار فرهنگی و تاریخی برخوردارند. بیشتر این بناهای آیینی در دوره قاجار با نقاشی ساده و عامیانه تصویرگری شده و غالبا بیان کننده برداشتهای گوناگون از حماسه عاشورا، سقای دشت کربلا و حکایات منابع مذهبی و ملی است. سقفها و دیواره های این بناها سرشار از طرحها و نگاره هایی متنوع با مضمونهای قرآنی، حماسی، اسطورهای و ... میباشند که چشم مخاطب را مسحور نموده و ذهن او را متاثر میسازد. این طرحها که به شکلهای گیاهی، حیوانی، انسانی و کتیبه ها دیده میشوند؛ علاوه بر زیبایی ظاهری، پیوندی اسرار گونه با مفاهیم معنوی با مخاطب برقرار میکنند. این مقاله - که به روش توصیفی و تحلیلی و به شیوه گردآوری کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است - با تحلیل و بررسی داده های بصری، در پی کشف مفاهیم و معانی قرآنی در نگارههای سقانفارهای مازندران میباشد. این نوشتار سعی میکند به این سوال پاسخ دهد که مفاهیم قرآنی با چه مضمونها و عناصر بصری در نگاره های سقانفارهای مازندران بیان گردید؟ نتایج حاصله از این پژوهش نشان میدهد که جلوه های مفاهیم قرآنی در قالب مضامینی چون جهاد و شهادت، ایثار، شجاعت، عشق، ایمان به غیب، جهان آخرت، عدالت و.... در نگارههای سقانفارهای مازندران با کیفیت بصری ساده، عامیانه و همه فهم قابل مشاهده است که بیانگر پیوند و ارتباط تنگاتنگی میان هنر و آموزه های قرآنی است که جهانبینی و نوع تفکر انسان از مفاهیم دینی را بیان میکند.