چالش کمی‌سازی در علوم انسانی و پاسخهای ریاضیات به آن

از مهمترین اهداف در پژوهش‌های علوم انسانی، درک رفتارهای انسانی به منظور تبیین یا پیش بینی ایشان میباشد. چنین درکی اگر بخواهد به مرحله مقایسه و تعمیم برسد، ناگزیر باید محدود شده و در برخی شرایط کمی گردد. این محدودیت ها و کمی سازی ها موجب تساهل و از دست رفتن بخشی از اطلاعات پدیده مورد بررسی می گردد. لذا همواره این چالش مطرح بوده است که چطور و با چه مکانیزیمی پدیده را کمی سازی نموده و در مدلها بکار گیریم که کمترین اطلاعات را درخصوص فهم و بررسی پدیده از دست دهیم، و لذا بیشترین اعتماد را بتوانیم به نتیجه مدلسازی سازی انجام گرفته داشته باشیم. در جریان کمی‌سازی پدیده‌های علوم انسانی هر چه به فضای قطعیت نزدیک میشویم، مجبوریم از ابعاد و پیچیدگی پدیده مورد بررسی کاسته و نااطمینانی کمتری را در بررسی و تحلیل پدیده در نظر بگیریم. لذا چالش کمی سازی و چالش نااطمینانی دو روی یک سکه در بررسی پیده های علوم انسانی به شمار میروند. از این رو بررسی رویکرد های نوین در ریاضیات نا اطمینانی میتواند در کمی سازی دقیقتر پدیده های علوم انسانی بسیار راهگشا باشد. در این مقاله ضمن بررسی تناظر ریاضیات نا اطمینانی با کمی سازی پدیده های انسانی، سه رویکرد اصلی ریاضیات نا اطمینانی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته و در انتها به توضیح مبسوط تر تئوری خاکستری به عنوان جدیدترین رویکرد در ریاضیات نا اطمینانی پرداخته میشود.