مطالعه فضای معماری در نگارگری ایرانی با تاکید بر عناصر بصری در هنر های تجسمی مطالعه موردی دونگاره از کمال الدین بهزاد

از زمان مغولان به این سو که ابداعات تازه ای وارد نگارگری ایرانی شد، همواره فضای معماری نیز از این حیث تحت تاثیر بوده است. نقطه اوج چنین تاثیری را می توان در مکتب هرات مشاهده کرد. پیش از این، فضای معماری در اکثر موارد دو بعدی ترسیم می شد. این مساله در سایر زمینه ها هم به سبک و سیاق مناسب با زمینه جریان داشت. مثلا در طراحی فضای مناسب برای نشر داستان، نگارگر همواره جنبه معنوی و فضای عرفانی را در نظر می گرفت و شخصیت ها و وقایع را به صورت همزمان تصویرگری می کرد. او از عمق نمایی سایه پردازی اجتناب می کرد و از رنگ های خالص بهره می برد. نگارگر طی سال ها تجربه، به اصول و تمهیدات بصری خاصی دست پیدا کرده است و آنها را برای ترکیب بندی و نظم بخشی به اثر و به وجود آوردن سلسله مراتب دیداری در نگاره استفاده می کند. بدین ترتیب، جزئیات کوچک تبدیل به مجموعه قواعد حاکم در نگارگری ایرانی می شود. منابع این پژوهش تحلیلی- توصیفی، که با گردآوری کتابخانه ای و مراجعه به دیگر منابع نوشتاری، اسناد و مجازی انجام خواهد شد، این پژوهش می کوشد تا با تجزیه و تحلیل عناصر فرمی و بصری در دو نگاره هارون الرشید در حمام و گریختن زلیخا از یوسف جایگاه فضای بصری در نگارگری و نحوه ی شکل گیری آن را بررسی کند و در نهایت اطلاعات به دست آمده را در اختیار علاقه مندان قرار دهد.