نقد و بررسی رساله در معرفت موسیقی منسوب به دوره صفوی: تحلیل تطبیقی در مکاتب علم موسیقی

در میان رسائل موسیقی به جای مانده، آثاری وجود دارد که هویت مولف، تاریخ و محل تالیف آن‌ها به درستی مشخص نیست. عمده این رسائل منسوب به دوره صفوی(905- 1148 ق.) و از نظر صورت و محتوا دارای مشخصات خاصی است.یکی از این رسائل، که در منابع گوناگون به دوره صفوی منسوب شده، رساله‌ای است بدون عنوان از مولفی گمنام که پنج نسخه از آن باقی مانده است. وجود شواهدی در این رساله انتساب آن را به دوره صفوی نادرست جلوه می‌دهد. از این‌رو در این مقاله برای شناخت و تبیین ساختار این رساله گمنام در مرحلة اول به مقایسه نسخ مختلف آن پرداخته و تفاوت آن‌ها ذکر شده است. در مرحله بعد الگوهای ساختاری، اصطلاحات و نظام مدال، متریک و ریتمیک، بررسی شده و با مقایسه آن با سایر رسائل دارای هویت و تحلیل تطبیقی مکاتب علم موسیقی مشخص می‌شود این رساله شاید در دوره‌ای تقریباً نزدیک به صفی‌الدین ارموی(ف. 693 ق.) نوشته شده باشد. در این پژوهش از روش‌های توصیفی، تحلیلی و تطبیقی استفاده شده است.

analysis of music knowledge treatise attributed to the safavid era: comparative analysis in music school

there are certain treatises among the music treatises handed down within the recent centuries whose author, date and place of compilation are unknown. most of them are attributed to the safavid era (1501-1736) and they enjoy certain characteristics in terms of form and content.one of them, which has been attributed to the safavid era by various sources, is a nameless treatise from an unknown author whose four and one remained copies had been rewritten in safavid and qajar eras, respectively. there are evidences in this treatise which make its attribution to the safavid era unreliable. thus, in this paper, we try to determine to which era and musical tradition it belongs using structure analysis, terminology, analyzing modal system and its metric and rhythmic system.