بررسی رفتار نظافت گری جمعیتهای زنبورعسل (mellifera apis) استان آذربایجان غربی در مقابل کنه واروآ

کنه واروآ (varroa destructor) یکی از مهم‌ترین آفات کلنی‌های زنبورعسل اروپایی (apis mellifera) در سرتاسر جهان است که به واسطه از تغذیه از اجسام چربی مراحل مختلف رشدی زنبورها و همچنین انتقال عوامل بیماری زای ویروسی، هر سال تلفات سنگینی را به صنعت زنبورداری دنیا وارد می کند. در طی سال های اخیر، استفاده از آفتکش های شیمیایی به‌منظور کنترل کنه واروآ منجر به ایجاد مقاومت در این آفت و آلودگی محصولات کندو شده است. به دلیل اثرات سوء سموم شیمیایی مورد استفاده برای مبارزه با کنه واروآ در کلنی های زنبورعسل، امروزه استفاده از روش‌های غیر شیمیایی نظیر انتخاب ژنتیکی برای رفتار نظافت گری مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رفتار نظافت گری توده های زنبورعسل استان آذربایجان غربی روی 80 کلنی زنبورعسل آلوده به کنه واروآ در چهار شهرستان مهاباد، ارومیه، اشنویه و خوی در دو نوبت یعنی در خرداد و تیر ماه 1401 به مدت یک روز در هفته انجام شد. برای اندازه گیری رفتار نظافت گری کلنی‌های مورد مطالعه، از صفحات آغشته به گریس که در کف کندوهای آزمایشی قرار می گرفت، استفاده گردید و تعداد کنه های سالم و غیر سالم افتاده بر روی صفحات آغشته به گریس در طول مدت اجرای آزمایش به صورت روازانه شمارش شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که کلنی‌های زنبورعسل استان آذربایجان غربی دارای رفتار نظافت گری مطلوبی درمقابل کنه واروآ هستند. میانگین رفتار نظافت گری در ماه های خرداد و تیر به ترتیب 64 و 69 به ازای هر کلنی به دست آمد. در مجموع، نتایج نشان داد که کلنی‌های زنبورعسل استان آذربایجان غربی با انجام رفتار نظافت گری توانایی دفاع از خود در مقابل کنه واروآ را دارند و می توان با اجرای برنامه های اصلاح نژادی میزان این رفتار را در کلنی‌های زنبورعسل بهبود بخشید.