بررسی عشق و کارکرد‌ آن در شعر سیمین بهبهانی

عشق و بیان تجربیات عاشقانه مهم‌ترین موضوعی است که در غزل فارسی به آن پرداخته شده‌است؛ البته این عشق گاهی از سطح عشقی زمینی فراتر می‌رود و رنگ و بوی عشقی عرفانی پیدا می‌کند. که از دیرباز به آن پرداخته شده‌است. مضمون عشق، پرکاربردترین مضمون در شعر سیمین بهبهانی است. عشقی که در اشعار بهبهانی به آن توجه شده‌است، عشقی زمینی یا جسمانی است. نکته ی قابل توجهی که در این اشعار می توان دید آن است که این عشق از زبان یک زن روایت می‌شود و مرد در جایگاه معشوق قرار گرفته‌است. رویکردی این گونه در بیان روابط عاشقانه سابقه‌ چندانی در ادبیات فارسی ندارد و نوعی هنجارشکنی فرهنگی به شمار می‌آید. نکته مهم دیگر آن است که در این رابطه عاشقانه، رفتار عاشق تابعی از رفتار معشوق نیست، و اگرچه معشوق(مرد) بی‌وفایی می‌کند، رفتار عاشق(زن) همچنان آکنده از شور و هیجان است و همین امر موجب می‌شود تا عشق به امری درونی تبدیل شود و دیگر در گرو بودن معشوق نباشد. شاعر در سرودن این اشعار روایتگر تجربه‌های زیسته خود است و از این رو توانسته‌است توصیفات دل‌نشینی در این زمینه ارائه کند. بهبهانی مهم‌ترین‌ کارکردهای عشق را آرامش‌بخشی و تعالی‌بخشی آن می‌داند و همین کارکرد موجب والایی جایگاه عاشق(زن) در شعر او می‌شود. بهبهانی معتقد است در این جهان مردسالار آنچه موجب اثبات هویت زنان می‌شود، تکیه بر ویژگی‌های زنانه است و از این رو زنان را تشویق به حضور در عرصه‌های گوناگون می‌نماید.