بررسی مقامات، احوال و رموز عرفانی در غزلی از ملّا محسن فیض کاشانی

شاعر شهیر و عارف وارسته قرن یازدهم هجری قمری، ملّا محسن فیض کاشانی، از شان و شخصیتی چند جانبه در عرصه های علم، حکمت، فقه، کلام و هنر و ادب و عرفان برخوردار است. در دیوان اشعار وی آنجا که به غزلیات ناب عارفانه بر می خوریم ردپای مقامات و حالات و نیز رموز و مصطلحات اهل عرفان به نرمی و زیبایی به چشم می آیند. این همه نه به این معناست که این شاعر عارف با استفاده از زبان شعر و غزل، قصد تعلیم، تعریف و بیان یکایک مقامات و احوال را داشته است؛ بلکه به سبب بهره مندی از روح لطیف و ذوق سرشار از آموزه های دینی و معارف خاصه عرفانی اسلامی، خودآگاه و ناخودآگاه، نشانه هایی از مفاهیم یاد شده در خلال اشعار او نمودار می شوند. این پژوهش به شیوه تحلیلی-توصیفی در پی آن است که در جهت شناخت و معرفی هر چه بیشتر ذهن و زبان عرفانی شاعر فرزانه گامی برداشته شود و ضمن پرداختن به مفاهیم، میزان جایگاه مصطلحات عرفان نیز در شعر ایشان، تحلیل و بررسی گردد.