واکاوی مسائل اجتماعی با زبان طنزآمیز در شعر پروین اعتصامی

یکی از شیوه‌های انتقاد شاعران، استفاده از شیوه یا نوع ادبی طنز است. می‌توان گفت در این مسیر زبان طنز بهترین ابزار است؛ زیرا که طنز ادبی، کلامی است هنری و خنده انگیز که ضمن انتقاد، هدفش اصلاح جامعه و یک اندیشه یا باور نادرست است. یکی از شاعران موفقی که در ادبیات فارسی توانسته ‌است از این شیوه بهره کافی و وافی ببرد، پروین اعتصامی است. وی یکی از شاعران برجسته طنزپرداز دوره معاصر است، که این جنبه از کار او تاکنون تحت تاثیر جنبه‌های دیگر شعر او، ناشناخته مانده ‌است. در این جستار که با هدف شناخت هر چه بهتر کارکرد مسائل اجتماعی با زبان طنزآمیز در شعر پروین اعتصامی انجام‌ شده، با رویکرد توصیفی تحلیلی تلاش گردید تا به تحلیل و بررسی مسائل اجتماعی با زبان طنزآمیز در شعر این شاعره دوره معاصر پرداخته شود. برآیند پژوهش حاکی از آن است که مسائل اجتماعی با زبان طنزآمیز در شعر پروین شامل مواردی من‌جمله: حقوق زنان، آزادی‌خواهی و انتقاد از اسارت و بردگی، تاکید بر کار و کوشش و انتقاد از تن‌پروری و تنبلی، انتقاد از فقر و تنگ‌دستی، نابرابری اجتماعی و بی‌عدالتی، اختلاف یا تضاد طبقاتی، انتقاد از جهالت و نادانی و ... می‌شود. در این مرور- محرز شد که مسائل اجتماعی با زبان طنزآمیز در شعر پروین اعتصامی، از تنوع، گستردگی و حسن تاثیر چشمگیری برخوردار بوده و عاملی اساسی و عمده در شهرت و ماندگاری این شاعر طنزپرداز دوره معاصر و اشعار طنز آمیز او برشمرده می‌شود.