انواع تلمیح در غزلیات مجذوب تبریزی

مجذوب تبریزی یکی از شاعران توانای قرن یازدهم هجری است. او در سرودن انواع شعر(غزل، قصیده، ترجیع بند، رباعی و...) طبع خود را آزموده است. زبان شعر مجذوب تبریزی ساده و روان و برگرفته از زبان رایج و مرسوم عصر خویش است. در پژوهش حاضر، سعی شده است تا با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی انواع تلمیح در غزلیات مجذوب تبریزی پرداخته شود. مجذوب تبریزی در غزلیات خود بیشتر از بدیع معنوی سود جسته است. وی در غزلیات خود آرایه ی تلمیح را فراوان به کار برده است. تلمیح یکی از شگردهای ادبی است که به سبب انعکاس موجز رویدادهای ادبی و غیر ادبی در گستره ی شعر و نثر، آن را به آرایه ای پرکاربرد بدل کرده است. بررسی ها نشان می دهد که مجذوب تبریزی از انواع تلمیحات قرآنی، اساطیری، تاریخی و ادبی سود جسته است که در این میان از تلمیحات قرآنی با بسامد بالایی استفاده کرده است. کاربرد نسبتاً وسیع انواع تلمیحات در غزلیات مجذوب تبریزی از یک سو نشان دهنده وسعت آگاهی و اشراف کامل وی بر علوم و فنون مختلف زمان حال و گذشته بوده و از سوی دیگر نقش مهم و موثری را در خیال انگیزتر کردن و همچنین غنی تر ساختن تصاویر شعری آن ایفا کرده است.