تاملی در وادی طلب از دیدگاه نسیمی

عماد الدین نسیمی شاعر و عارف قرن نهم هجری، دارای آرا و نظریات مختلفی درحوزه عرفان است. با مراجعه به دیوان فارسی شاعر که ملاک اصلی پژوهش حاضر است در می یابیم که او همچون عرفای دیگر در باب سیر وسلوک الی الله، نظریاتی داشته است که آنها را در میان اشعار خود به زیبایی سروده و بیان کرده است. او همچون عطار ومولوی و دیگر عرفا، معتقد است اولین وادی و مرحله سیر و سفر سالک طلب است و اولین کار برای کسی که می خواهد به معرفت و گنج حقیقت دست یابد،قدم گذاشتن در این مسیراست. به همین دلیل این مرحله برای سالک و طالب حق بسیار مهم و تاثیر گذار است. لذا، شناخت ویژگیها، شرایط و موانع طلب برای سالک بسیار ضروری است. او درد را یکی از ویژگیها و و عوامل اصلی در طلب می داند که به طالب در رسیدن به مطلوب کمک بسیاری می کند. وهمچنین معتققد به مقدم بودن مطلوب بر طلب و واحد بودن آنهاست. طالب راستین از نظر او کسی است که پیوسته در طلب گوهر حقیقت باشد و هیچگاه خود را در میان نبیند. از نظر او راه طلب شرایطی دارد که سالک باید آنهارا انجام دهد از جمله؛ داشتن پیر و راهنما در این طریق وصدق و پیوستگی و تحمل سختی های این راه، اما موانعی بر سر راه سالک دراین وادی قرار دارد، همچون دلبستگی به دنیا، در طلب نام و جاه بودن وجایگاه دینی، که او را از این راه باز می دارد. علاوه بر اینها حجابهای نفسانی از جمله غرور و ریا و نفاق و هوسهای جسمانی از موانع اصلی سالک این راه است که باید از آنها دوری کند. آرای نسیمی در تمام موارد گفته شده وجه اشتراکاتی با دیگر عرفا دارد که در این مقاله بررسی می شود.