بررسی تطبیقی شعر آیینی با تکیه بر دیوان اشعار حبیب الله چایچیان و عبدالحسین رحمتی

شعر دینی و ادبیات آیینی ایران، از اعتقادات و باورهای دینی و آرمان‌های مذهبی مردم است. شعر آیینی به ‌گونه‌ای از شعر متعهدانه گفته می‌شود که از جهت معنایی و محتوایی صبغه‌ی کلام دینی دارد و از آموزه‌های وحیانی، فرهنگ عترت و ولایت و تاریخ اسلام سرچشمه می‌گیرد. مناسبت‌های مذهبی، ستایش چهره‌های دینی، توجه به مقوله‌های قدسی و ملکوتی و تزکیه و تهذیب نفس انسانی، در هسته‌ی مرکزی شعر مذهبی قرار دارد. از جمله شاعران شعر آیینی می‌توان حبیب‌الله چایچیان و عبدالحسین رحمتی را نام برد. این دو شاعر برای تبیین ارزش‌ها و افکار آیینی، هنر و زبان ادبی را به خدمت گرفته‌اند و از شیوه‌های بیان و فرم‌های زیبا و متنوع بهره برده‌اند، در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای و از شیوه توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. و برآنیم به تحلیل و بررسی مضامین آیینی در اشعار حبیب‌الله چایچیان و اشعار عبدالحسین رحمتی و شباهت‌ها و تفاوت‌هایی آن‌ها در شعر آیینی بپردازیم. محوری‌ترین موضوعات و اصالت‌های فکری عبدالحسین رحمتی در زمینه‌ی ادبیات پایداری، اجتماعی، عاشقانه و ترانه است. موضوع عمده آثار ایشان ظلم ستیزی و استبداد ستیزی است. درباره‌ی اشعار حبیب‌الله چایچیان می‌توان گفت: بیشتر سروده‌های او، مدح و مرثیه اهل بیت(ع) است. خود او به تاثیرپذیری از اندیشه‌های علامه امینی و عسکری اشاره کرده است. نتایج به دست آمده از بررسی شعر این شاعران نشان می‌دهد که شعر آیینی سهم قابل توجهی از مضمون و محتوای شعر این دو شاعر را به خود اختصاص داده و این دو شاعر ضمن نشان دادن وفاداری خود به محتوای آیینی، توانمندی‌های هنری و بلاغی خود را در پرورش این نوع از شعر به کار بسته اند.