تحلیل و بررسی شیوه ها و شگردهای طنزپردازی در دیوان وقار شیرازی

طنز، یک گونه ای ادبی نیست، بلکه در وهله ی اول یک شگرد ادبی است، اما وقتی این شگرد سراسر یک گونه ی ادبی را در بر می گیرد، در وهله ی بعد، به گونه ای ادبی تحویل می پذیرد. طنز یکی از فنون و شگردهای بیان هنری و موثر در ادبیات است. نیز طنز تسکین دهنده ی آلام مردم زمانه است. وقار شیرازی از شاعران طنزپرداز دوره قاجاریه است که این جنبه از کار او تاکنون تحت تاثیر جنبه های دیگر شعر او ناشناخته مانده است. شاعران دوره قاجار و از جمله وقار شیرازی از این نوع ادبی در راه رسیدن به اهداف انقلابی خود بهره جسته اند. در این جستار که با هدف شناخت هر چه بهتر شیوه ها و شگردهای طنزپردازی وقار شیرازی انجام شده، به شیوه توصیفی تحلیل تلاش گردید تا به تحلیل و بررسی شیوه ها و شگردهای این شاعر طنزپرداز دوره قاجار پرداخته شود. دستاورد پژوهش حاکی از آن است که شگردهای طنزپردازی به کار رفته در اشعار وقار شیرازی شامل: کنایه، اغراق، استعاره، ضرب المثل، تضاد، جناس، تهکم، تشبیه طنزآمیز، قلب اشیاء و الفاظ و ... می شود، که از این میان کنایه و قلب اشیاء و الفاظ به ترتیب بیشترین و کمترین میزان طنز در اشعار وقار شیرازی را به خود اختصاص داده اند. و در این مرور محرز شد که شیوه ها و شگردهای طنزپردازی در اشعار وقار شیرازی از تنوع، گستردگی و حسن تاثیر چشمگیری برخوردار بوده و عاملی اساسی و عمده در شهرت و ماندگاری این شاعر طنز پردار دوره قاجار و اشعار طنزآمیز او برشمرده می شود.