مقدمه‌ای بر ضرورت رابطه محتوا و محیط آموزشی در فضاهای دانشگاهی

به‌روزرسانی محتوای کتب درسی و سرفصل دروس دانشگاهی، همواره مسئله روان‌شناسان یادگیری، اساتید و برنامه ریزان درسی بوده‌است؛ اما کمتر به چگونگی رابطه و هم‌پیوندی رکن‌های آموزش با یکدیگر اشاره شده و عموما هر رکن به شکلی مجزا مورد بررسی و توجه قرار گرفته‌‌است. هدف این پژوهش، چگونگی ارتقاء فضای دانشگاهی در تعامل با رکن دیگر یعنی محتوای آموزشی -که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اطلاع‌رسانی می‌گردد و در دانشگاه‌های سراسر کشور، به روش‌های متنوعی، اجرا می‌شود- می‌باشد. در امتداد هم بودنِ دو رکن محتوا یا نظام آموزشی و محیط آموزشی، یادگیری دانشجویان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نقطه اشتراک دو رکن مذکور، در راستای به‌روزبودنِ مسیر آموزش، تعاملات میان‌رشته‌ای می‌باشد که به عنوان عامل پاسخده و دربرگیرنده سایر مولفه‌های یادگیری - مراتب یادگیری به‌طورکلی در مفاهیمی چون انگیزش و توجه، تمرکز، حافظه، خلاقیت فردی و جمعی خلاصه شده و بررسی این موارد، پیش‌درآمدِ بررسی فرآیند یادگیری است-، به عنوان راهبردی برای فرازش یادگیری پیشنهاد شده‌‌است. اثبات این مدعا از دو جنبه حاصل گردیده‌است: از یک سو، سرفصل دروس که نشان از اشتراک محتوایی دروس رشته‌/گرایش‌های مختلف دانشگاهی دارد – که این امر در پژوهش پیشِ‌رو، در خصوص رشته‌ها و گرایش‌های گروه هنر، معماری و شهرسازی مورد بررسی قرار گرفته‌است- و از سویی دیگر، از منظر فرآیند و نظام یادگیری و ادراک انسان که با حوزه‌های روانشناسی یادگیری و روانشناسی محیط مرتبط می‌باشد. در نهایت، با استدلال استقرائیِ نتایجِ دو مسیر فوق و جمع‌بندی آن، چراییِ بایستگیِ تعامل بین‌رشته‌ای در محیط آموزشی بالاخص محیط دانشگاهی و اهمیت آن در پیوندِ ارکان آموزش، به اثبات رسیده‌است. این مقاله، برگرفته از بخش‌هایی از پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد با عنوان طراحی دانشگاه هنر رضوی مشهد، جستاری در پویایی ادراک بصری دفاع شده در زمستان 1398، می‌باشد.