مطالعه زبان شناختی و کاربردیِ ضرب المثل های هورامی در نودشه ی هورامان

زبان، یک سرمایه فرهنگی و بخشی از میراث غیرمادی یا ناملموس جوامع است. بر اساس تعاریف یونسکو، میراث ناملموس به عنوان مخزنی از تنوع فرهنگی و بیان خلاقانه و همچنین به عنوان یک نیروی محرک برای فرهنگ های زنده تلقی می‌شود. حفظ تنوع فرهنگی و تلاش برای تداوم حضور فرهنگ‌های زنده، یکی از گرایش های اصلی در حفاظت مدرن تلقی می‌گردد. منظر فرهنگی اورامانات بعنوان یکی از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو، با استناد به برخی معیارهای کنوانسیون میراث جهانی، دارای ارزشهای برجسته در سطح جهانی است. یکی از مولفه‌های فرهنگ مردمان بومی که این منظر فرهنگی، از تعامل آنها با محیط زیست‌شان حاصل شده، زبان این مردمان است که به شکلی نهادینه شده و تداوم یافته از دوران باستان تا به امروز در رویدادهای جامعه‌شان زنده و جاری است. بررسی و مطالعه شیوه‌ی رایج گفتمان کلامی میان این اقوام، بعنوان بخشی از سرمایه فرهنگی آنها، زمینه‌ساز گسترش سطح دانش درباره‌ محتوای فرهنگی آنهاست و اهمیت بازشناسی فرهنگ برای بازشناخت منظرهای فرهنگی، مسئله‌ای بدیهی است.با توجه به این موضوع، تحقیقِ حاضر با بررسی 5 مورد از ضرب المثل‌های مورد استفاده در میان گویش وَران زبان هورامی در نودشه ی هورامان، بعنوان یکی از سه بخش اصلی منظر فرهنگی اورامانات، به بازشناسی تلفظ و ساختار واژگان، محتوای معنایی و کنایات، در هر ضرب المثل پرداخته و همزمان محل کاربرد هریک را در تعاملات اجتماعی میان افراد مورد مطالعه قرار داده است. نتیجه‌ی تحقیق، بازشناخت بخشی از میراث شفاهی مردمان منطقه هورامان و ارتقای سطح آگاهی در راستای درک محتوای فرهنگی جامعه مورد مطالعه بوده است.روش پژوهش در این تحقیقِ کیفی، توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای- اسنادی و همچنین مطالعات میدانی (مصاحبه‌ با ساکنین بومی نودِشه در منطقه هورامان) انجام شده است.