راز ساختار پلکانی سکونتگاه ها در اورامان، الهام گیری از طبیعت و نقش آن در پایداری فضایی و کالبدی این سکونتگاه ها

اولین ساکنان مناطق اورامان ‌می‌دانستند که علیرغم کمبود در سطح و دشواری‌های گریزناپذیر در استفاده از مکان و جدال با طبیعت، در ساخت سکونتگاه‌هایشان و دشوار در‌‌‌ایجاد کاربری‌ها و فضاهای قابل استفاده عمومی، انتخاب مکان فعلی، بهترین انتخاب و مکان گزینی برای استقرار و زندگی بوده است. معماری بی نظیری که ضمن داشتن ویژگی‌های منحصر به فرد، همچون زیبایی، همنشینی با طبیعت و برخورداری از چشم اندازهای بکر، نشان دهنده‌ی‌‌‌ایده‌ای قدی‌می‌از حرکت و استقامت در کوهستان و همکاری و همیاری در غلبه بر فشارهای شیب، ارتفاع، عدم امکان‌‌‌ایستایی و ناپایداری بود. بنابراین می‌توان گفت که ساخت بناها و ساختمان‌ها در منطقه‌ اورامان، در ارتفاعات و دامنه کوه، بصورت دست در دست و رکاب در رکاب، نشان از‌‌‌ایجاد استقامت بیشتر و غلبه بر طبیعت و فشارهای درونی آن است. هدف از‌‌‌این پژوهش، بیان راز ساخت پلکانی، ارزیابی و تحلیل نحوه ساخت و‌‌‌ایستایی در معماری و شهرسازی‌‌‌این منطقه است.سوال اصلی در‌‌‌این پژوهش‌‌‌این است که چگونه ساکنان اولیه و‌‌‌ایندگان، پی برده‌اند که‌‌‌این نحوه ساخت می‌تواند عامل اصلی غلبه بر محیط و‌‌‌ایجاد‌‌‌ایستایی و استقامت در مقابل تنش‌ها و فشارهای کوهستان باش؛ و سوال فرعی‌‌‌اینکه اگر صرفا فضاهای مسکونی و مکان اقامت تامین شده است، چگونه باید فضاها و سطوح خدماتی مورد نیاز عامه ساکنان تامین و در چه سطحی و محدوده‌ای‌‌‌ایجاد شود که همه به نسبت مساوی از آن بهره‌مند شوند؟ روش تحقیق در‌‌‌این پژوهش، از نوع تحلیلی و توصیفی و بصورت مطالعات اسنادی، کتابخانه‌ای و میدانی انجام شده است. براساس نتایج بدست آمده از مطالعات، ساختار و سازمان فضایی- کالبدی، شیوه ساخت و کاربری اراضی آن بصورت پلکانی بر دامنه شیبدار کوهستان قرار گرفته و علاوه بر نقش غلبه و پایداری بر طبیعت، توانسته امروزه بعنوان سمبل‌‌‌ایستایی، قدرت ساخت، اندیشه برتر و حتی نمایشگاهی برای گردشگری، طبیعت‌گردی و... باشد.‌‌‌این پژوهش می‌کوشد، با رویکردی جانبدارانه از شناخت جنبه‌های فضایی- کالبدی و گونه‌شناسی ساخت سکونتگاه‌های منطقه اورامان، رابطه و سهم سطوح و سرانه‌های کاربری اراضی و همچنین تناسب در نوع کاربری‌ها را در‌‌‌این گونه محیط‌ها و سکونتگاه‌ها از منظر کالبدی و چگونگی مکان گزینی با ساختار ویژه شهرسازی و معماری روستاهای منطقه اورامان (پلنگان) و نمایان ساختن راز خلقت و ساخت و ساز بصورت پلکانی (دست در دست) را بیان نماید.