ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان فرصتی برای منطقه گرایی فرهنگی در غرب آسیا

ایران فرهنگی، گستره وسیعی از منطقه بزرگ غرب آسیا را در برمی‌گیرد که فراتر از مرزهای کنونی کشور ایران جغرافیایی امروز است. یکی از حوزه‌های مهم جغرافیایی و فرهنگی در این منطقه پهناور، نواحی کردنشین است که جایگاه تاثیرگذاری در ایران فرهنگی به خود اختصاص داده است. امروزه که غرب آسیا درگیر تنش‌های گوناگون است توجه به مولفه های فرهنگی به‌ویژه مواریث مشترک مادی و معنوی در منطقه بیش‌ازپیش احساس می‌شود. هورامان نام منطقه‌ای است در حدفاصل استان کرمانشاه، استان کردستان و استان سلیمانیه در عراق که در خصوص این موضوع کارگروه ثبت جهانی هورامان با توجه به فعالیت‌های چندساله اخیرش جهت ثبت جهانی هورامان چندین معیار را ازجمله گویش، معماری، نوع پوشاک سنتی، غذاهای محلی، آئین‌های سنتی و … را مبنا قرار داده است. در این زمینه ثبت منظر فرهنگی هورامان در فهرست میراث جهانی یونسکو، فرصتی برای طرح و توسعه ایده منطقه‌گرایی فرهنگی در این منطقه به شمار می‌آید. مناطق کردنشین یکی از مهم‌ترین مناطق حوزه‌ی ایران فرهنگی به‌حساب می‌آیند که متاسفانه تاکنون موردتوجه لازم در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران قرار نگرفته است. با توجه به اینکه دشمنان منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای ایران به عوامل تنش‌زای قومی و مذهبی به‌عنوان اهرم فشار بر ج.ا.ا می‌نگرند، لازم است که سیاستگزاران و مجریان سیاست خارجی، به‌جای قرار گرفتن در موضع تدافعی، با ابتکارهای گوناگون و بهره‌گیری از این ظرفیت‌های فرهنگی، با رویکردی ایجابی، فعالانه در این عرصه اقدام کنند. پرسش اصلی این نوشتار این است که ثبت مواریث فرهنگی مشترک اعم از مادی و معنوی ازجمله ثبت هورامان چه تاثیری بر همگرایی منطقه‌ای دارد؟ تاکنون رویکرد حاکم بر تعامل با مناطق کردنشین، تدافعی و امنیتی بوده است و تغییر رویکرد مقدمه‌ای بر بهره‌گیری از این ظرفیت‌های عظیم فرهنگی است و می‌تواند به افزایش کنش گری ایران در منطقه در ابعاد امنیتی، سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی بیانجامد.