سکونتگاه هورامی: عناصر فضایی مکان در منظر روستای هورامان تخت با تکیه بر دیدگاه پدیدارشناسی

پدیده‌شناسی، مطالعه ماهیت‌ها است و برای همه مسائل تعاریفی از ماهیت آن‌ها ارائه می‌دهد. در تعریف ماهیت یک‌چیز، کشف نوعی ارتباط که در موقعیت‌های مرتبط به‌صورت ثابت باقی بماند مدنظر است. در مطالعات پدیدارشناسیِ هر پدیده، محقق با رهایی از همه نظریات و فرضیاتی که قبلاً بر اساس تجربه اعمال‌شده، برخوردی خالص و دست‌اول با پدیده‌ها آن‌چنان‌که هستند دارد. به‌طورکلی هدف پدیدارشناسی بازگشت به ماهیت اشیاء است. در این مورد مفاهیم فضا با جنبه‌ای کل‌نگر و فارغ‌از تقسیمات دکارتی ذهنی- عینی مطالعه شده و فهم ماهیت آن برگرفته از کشف ساختارهایی است که کیفیتی اصلی را شکل‌داده و پدیده را به آنچه هست بدل نموده. بر این اساس هدف تحقیق یافتن ارتباطات ساختاری طبیعت با روستای اورامان‌تخت و شکل‌گیری مفهوم هورامی روستا با روش‌های توصیفی- تطبیقی و رویکرد استدلال منطقی است. مطالعات نشان‌می‌دهد مرز و حصار با استفاده از عناصر طبیعی تعریف‌شده و بهره‌گیری از این عناصر در سه سطح روستایی- منظری، سکونت جمعی و سکونت خانوادگی موجب کاهش دیالکتیک عرصه درون- بیرون شده است. مقبره پیرشالیار و کهن‌الگوی کوه به‌عنوان عناصر مرکزی روستا در پدیداری اورامان‌تخت موثر واقع‌شده است. عوامل گفته‌شده، کیفیتی اصلی در سکونت‌گاه اورامان‌تخت را به وجود آورده که در مقاله حاضر شیوه هورامی نامیده‌شده است