ترجمه متون حقوقی از فرانسوی و انگلیسی به فارسی و بالعکس؛ چالش ها مهارت ها و راهکارها

فن ترجمه فنی دشوار محسوب می شود و مترجم برای آنکه بتواند کار ترجمه را انجام دهد نیازمند مهارت هایی است. یکی از تفاوت های ترجمه متون حقوقی با ترجمه ی یک نوشته یا مکالمه عادی آن است که مترجم ممکن است حتی معنی کلمه در زبان مبدا را هم متوجه نشود تا بتواند آن را به زبان مقصد ترجمه نماید. نگارنده در این مقاله قصد دارد از سویی برخی از چالش هایی را که مترجم در این مسیر با آن ها ممکن است مواجه شود را بیان نماید و از سویی دیگر راهکارهایی در جهت کاهش خطا در ترجمه متون حقوقی ارائه شود. چالش هایی از قبیل این موضوع که ممکن است یک نهاد برای مثال؛ شورای نگهبان در یک نظام حقوقی وجود داشته باشد و مشابه آن در زبان مقصد نباشد یا این که بسیاری از کلمات هم یک معنای عادی و متداول دارند و هم یک معنای حقوقی خاص که مترجم هنگام ترجمه به آن معنای خاص آگاه نباشد. چالش دیگر به موضوع ترجمه های با واسطه باز می گردد که مثلا ممکن است متنی از فرانسه به انگلیسی و سپس به فارسی ترجمه شود و همان طور که می دانیم هرچه تعداد واسطه ها افزایش یابد دقت مطلب کاهش می یابد. پس از بیان چالش ها به ارائه راهکارهایی مثل تسلط به کلمات حقوقی در زبان مبدا و مقصد، درک نظام حقوقی کشورهایی که ترجمه از زبان آن ها انجام می شود، استفاده ی مترجمان از دانشجویان و استادان رشته حقوق برای ترجمه دقیق تر اصطلاحات و دسترسی به منابع دست اول زبان مبدا پرداخته خواهد شد. در این مسیر مثال هایی عینی از دشواری های ترجمه اصطلاحات حقوقی و بعضا ترجمه هایی غلط از واژگان آورده خواهد شد. انتخاب دو زبان فرانسوی و انگلیسی نیز با این هدف بوده است که متعلق به دو نظام حقوقی متفاوت یعنی کامن لا و سیویل لا هستند که نظام حقوقی فرانسه دارای مشابهت های زیادی با ایران است در حالی که این موضوع درباره نظام حقوقی انگلیس صدق نمی کند. بنابراین تلاش مقاله حاضر پوشش ضعف یکی از مسائل مهم یعنی ترجمه متون حقوقی و رسمی و چالش های آن است موید این موضوع نیز می تواند فقدان وجود واحد درسی در سرفصل های مصوب وزارت علوم برای رشته های مترجمی باشد و از باب مثال تنها واحد درسی ارشد مترجمی زبان فرانسه درس (ترجمه معاهدات بین المللی) است که آن هم یک واحد اختیاری و نه الزامی است.