نقش زمان و مکان در مطالعات حدیثی

با توجه به وابستگی حدیث به حاشیه های گره خورده با دو عنصر زمان و مکان لزوم توجه به این دو عنصر در مطالعات حدیثی لازم می نماید. ارتباط میان زمان و مکان و حدیث را می توان از دو جهت مورد مطالعه و بررسی قررا داد. اولاً، تاثیر زمان و مکان در صدور حدیث، ثانیاً تاثیر زمان و مکان در اجرایی نمودن مفاد و مدلول های برخاسته از متون حدیثی. جهت اول مطالعات، فواید تاریخمند کردن مطالعات حدیثی همچون فهم درست حدیث، رفع تعارض، شناخت احادیث جعلی، نقد حدیث و ... را در حوزه ی نظری در پی خواهد داشت. نیز جهت دوم مطالعات، کارکردهای تاریخمند کردن مطالعات حدیثی همچون کشف مصادیق جدید، تغییرشیوه های اجرای احکام، تطبیق موضوعات بر مصادیق آن ها و.... را در حوزه عملیاتی و کاربردی، به دنبال خواهد داشت. بدیهی است باوجود اهمیت و فواید تاریخمند کردن متون حدیثی مشکلات احتمالی نظیر حصر معنا، برداشت های سطحی و نادرست و ... نیز باید مورد توجه و مطالعه قرار گیرد. در روند مقاله برآنیم تا نقش دو عنصر زمان و مکان را در حوزه ی احادیث واجد سبب نزول و نیز فاقد سبب نزول مورد مطالعه قرار داده و از رهگذر آن فواید و کارکردهای آن را تبیین نمائیم.