تعارض امارات در حقوق افغانستان؛ امکان‌سنجی و راهکارهای رفع

این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، امکان یا عدم امکان تحقق تعارض میان امارات را مورد بررسی قرار می‌دهد. بدین جهت، ابتدا شرایط تحقق تعارض میان ادله اثبات دعوا را مورد بررسی قرار داده و نتیجه می‌گیرد که برای تحقق تعارض چهار شرط: وجود حداقل دو دلیل، ناسازگاری مدلول دو دلیل، وحدت موضوع و قدرت اثباتی ادله به‌طور هم‌زمان ضروری‌اند. سپس امکان یا عدم امکان تحقق تعارض میان امارات را بر مبنای شرایط چهارگانه فوق مورد بررسی قرار داده و نتیجه می‌گیرد که هرگاه بین دو اماره‌ی قانونی نسبی تعارض محقق گردد و هیچ‌گونه مُرجحی هم نسبت به یک‌طرف وجود نداشته باشد، هردو اماره‌ از اعتبار ساقط می‌شود. در صورتی که یکی نسبی و دیگری مطلق باشد، اماره‌ی قانونی مطلق مقدم است. در صورت تعارض اماره‌ی قانونی مطلق با اماره‌ی قضایی، همواره اماره‌ی قانونیِ مطلق مقدم خواهد بود. در مقام تعارض اماره‌ی قانونی نسبی با اماره‌ی قضایی، اماره‌ی قضایی مقدم خواهد بود. در صورت تعارض امارات قضایی با یکدیگر، ارزش‌گذاری، ترجیح و عدم ترجیح یکی از امارات بر دیگری، به تشخیص قاضی خواهد بود؛ اما هرگاه هر دو اماره‌ی قضایی هم‌وزن شناخته شوند و هردو به‌طور مساوی در اقناع وجدان قاضی و ایجاد باور درونی در وی نقش داشته باشند، در این صورت هر دو اماره از اعتبار ساقط خواهند شد.