فرزند کمتر ؛ بالندگی یا چالش نسلی : مقایسه آموزه های اسلامی با رویکرد روانشناختی

یکی از دغدغه ها و هشدارهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) شیوع تک فرزندی و کاهش جمعیت است که آن را از نقاط ضعف و غفلت اجتماع و خانواده ها در نظر می گیرد و این امر بیانگر مواجهه کشور با چالش نسلی در دهه پیش رو است. هدف این پژوهش مقایسه آموزه های اسلامی با رویکرد روانشناسی در مقوله تک فرزندی و تحلیل پیامدهای آن به عنوان چالش نسلی در برابر بالندگی نسلی است. روش: روش پژوهش از نوع مروری و کتابخانه ای است. یافته ها: مرور پیشینه پژوهش ها، بیانگر آن است که در آموزه های دینی، تکثر نسل، پسندیده و مطلوب برشمرده شده و به طور فطری و تکوینی، اساس جامعه بشری مبتنی بر آن بوده و تعدد فرزند به عنوان تحکیم بنیان خانواده ، مایه انس زوجین و منبع ارزشمندی برای پیشبرد اهداف شریعت و جامعه بشری تعبیر می شود و در مقابل فرزند کمتر، بنیان خانواده و اجتماع را سست کرده و اضمحلال فرد و جامعه را به همراه دارد. از دیگرسو، نتایج تحقیقات روانشناختی، نشانگر آن است که تک فرزندی بر روی هویت، شخصیت، سلامت روانی فرزند و خانواده، تبعات جبران ناپذبری را بر جای می گذارد و نه تنها بالندگی نسلی پدید نمی آورد، بلکه به اعتقاد استنلی هال ، تنها بودنِ فرزند، بیماری به همراه داشته و از سویی، همانند بمب ساعتیِ رفتاری تغییرات گسترده ای را در رفتار جامعه پدید می آورد. چه بسا تاوان آن، چالش نسلی و سونامی بحران روانی و اجتماعی خانواده و جمعیت کشور ایران در دهه پیش رو باشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعات انجام شده بر روی آموزه های دینی، در مقایسه با رویکرد روانشناختی، نشان می دهد که هر دو رویکرد، تک فرزندی و فرزند کمتر را مسبب ایجاد فاصله میان نسل پیشین و نسل جدید می دانند، به طوری که مطالبات تازه ایی را برای نسل نو، پدید آورده و جوانان در نقطه چرخشیِ تاریخیِ جابه جاییِ نسلی قرار می گیرند.