بررسی مواضع قرآن کریم، پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) در مورد فساد اداری

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی مواضع قرآن کریم، پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) در مورد فساد اداری بوده است. در این پژوهش روش تحلیل اسنادی-کتابخانه‌ای به شیوۀ توصیفی-تحلیلی بود که وهلۀ نخست با مطالعۀ ادبیات مربوط به موضوع، زمینه‌های لازم برای ورود به تحقیق فراهم شد؛ سپس با مراجعه به منابع بر مبنای کاربرد کلیدواژۀ «فساد» و مترادفات مربوط به ادارۀ جامعه و نیز حوزۀ اصلاحات اجتماعی پیامبران و معصومین (ع) در قرآن کریم و متون روایی به فیش‌برداری از مطالب و دسته‌بندی و تحلیل آن‌ها به منظور پاسخگویی به سوالات خود یعنی ماهیت، گونه‌ها و شیوه‌های مبارزه با فساد اداری پرداخته شد. نتایج این پژوهش بیان می‌دارد: فساد اداری قدمتی به درازای جامعۀ بشری دارد و رابطۀ آن با توسعۀ نظام سیاسی مستقیم است تا جایی که پیدایش آن می‌تواند موجب اخلال در نظام سیاسی یک کشور شود. در یک نظام اداری فاسد، کارمندان از موقعیت انحصاری خود در ارائه خدمات بهره می‌گیرند و با شغل خود به تجارت می‌پردازند که این امر علاوه بر آسیب زدن به توسعه، مانع رشد رقابت سالم و عدالت اجتماعی می‌شود. همچنین بررسی ریشه‌های فساد اداری ما را به دلایلی رهنمون می‌سازد که موجد محیطی است که در بستر آن عوامل انسانی جرات می‌یابند تا به راحتی با سوءاستفاده از موقعیت شغلی ایجاد شده، دست به اقداماتی بزنند که در پرتو آن حقوق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شهروندان نقض و یا حق مسلّم فرد یا گروهی به آسانی پایمال یا به ناحق به دیگری واگذار شود. برخی از این دلایل را در ابهام مقررات قوانین و روش‌ها، کیفیت کار نظام دیوان سالاری، سطح دستمزد‌ها در بخش دولتی، سیستم تنبیه و مجازات و نظارت‌های سازمانی می‌توان دید که با مطالعۀ دقیق و رفع آن شایسته است امیدوار به اصلاح نظام اداری بود.