طرق تحمل حدیث و شرایط آن

چکیده حدیث یکی ازمنابع اصلی استنباط احکام وفهم مسائل دینی درمیان شیعه واهل سنت است از این رو از اهمیت بالایی برخورداربودهواز دیر باز مورد توجه علما قرار گرفته است. ازاین جهت که حدیث نسل به نسل ودرطول سلسله سند ها وطبقات سندی متعددی به ما رسیده است مهم است که شرایط و ویژگی های احادیث از حیث راوی ،مروی عنه ومتن وسند بررسی شود. یکی ازاموری که در بررسی حدیث باید مورد توجه قرار گیرد طرق تحمل وفراگیری حدیث است یعنی اینکه راوی از چه راهی ودر چه شرایطی حدیثی که روایت کرده را ازشیخ خود فرا گرفته است ،تاباشناخت این طرق وشرایط آن بتوان درامر حفظ منبع استنباطی از جعل ووضع تلاش کرد. علمادرکتب علم الحدیث ودرایه دراین باره مباحث خوب وفراوانی دارند .در این نوشته طرقتحمل و اخذ حدیث وتفصیل شرایط آنها رابیان کردهورتبه بندی بین این طریق ها، با ذکر الفاظی که در هر کدام مورد استفاده قرار می گیرد به صورت مقایسه ومقارنه ای بین اقوال علما ی علم حدیث ،در ضمن ذکر نمونه هایی از روایات معصومین علیهم السلام بیان خواهد شد. سیر بحث دراین نوشته به این صورت است که ابتدا مفهوم تحمل وارائه را از نظر علمای فریقین بیان کرده سپس تعداد طرق ، مفهوم هرکدام والفاظی که درهر طریقه مورد استفاده قرار می گیرد را با رتبه بندی بین آنها بیان نموده و سپس به ذکر شرایطی که دراهلیت داشتن راوی ومروی عنه اعم از شرایط نفسانی و کمالی وشرایط محیطی را ارائه خواهد شد. علما دراین باره هشت طریقه از جمله سماع ،وصیت،وجاده ،مناوله ،اعلام ،اجازه ،قرائت وکتابت را بیان کرده و برای آنها شرایطی مثل قدرت تمییز دادن وعقل درراوی ، توجه وتایید از سوی مروی عنه و عدم موانع طبیعی را ذکر کرده اند.